Thursday 29 October 2015

Sapna Aw Ging


Lemna kideih chiat mahleh ana huchi deklou hi. Tulai khangthakte’n Khovel kidoupi minthangte ah pankhakna ana kineilou hi. Indo-Bangladesh leh Indo-Pakistan kidounate ah leng kitel kha banlou hi. Kidouna taktakte ah va telkha hial kei mahle’ng gam-le-nam itna toh piangkhawm i hihziak uh ahi dia ‘gam-le-nam adin awle!’ kichi chiat hi. Lavui hiam thugelh pawsuah loute bang leng thawmkhat a hong gin chiang in galphual a tawmlut dia ana kimansa kihi veksim hi.

Kuki-Zomi kaal buaina bel tutung i buaina uh toh kibanglou hi. Banghiam muh sawm kihi pilou; i pau sihpih ding utlou a kiveeng kihi maimah hi. Kuki-Zomi buailai a poihlonna ana tuak, neih-le-lam nasatak a zung kalhkhiat a om leh inkuan damkim nawnlou tampi i om ua; amaute kipiakna gengen khakei mahle a mangngilh bel kihilou hi. A hun a tuamchia i genlat leh focus khakte tuamzel chihthu hizaw hi.

Tulel a i buaipih Bill thumte ahih lai in, huaikia hi nawnlou suak hi. India Constitution nuai a dinmun kichuuptak bang lam-etna hong thak hi. Kum tampi paisa a heutu masate’n ana sual nilouh, lah a laihkhiat zohlouh thil ahi. Huai(?) muzou taktak ding mah i d’uam? I khut ah bang a om a? Deih i chihpen deih leh poimoh kisa taktak mah i hina hiam? Ahihkeileh opportunity a om ziak mai-a movement pan kihizaw, chihte limtak a ngaihtuah kuul hi.

Luang kuatak kikham, i chi a, i pawna mahmah. Puaknathuai petmah leng ahi. Ahi a puaknat ziak lel a kiphin i hih maimah a, deih taktakna tellou, emotion a kinga movement ahihleh zaw ngahtaak kihi nailou maithei eive. Ahi a, deih taktakna kichi thil neuchik a kipan mahleng ana hisek hi. Tu’n bel MARTYR-TE luang kuatak kikham ahi a, deih taktakna piangsak dia neulua ana hilou eive. I taksap gige uh chihtakna leh dohzohna kichi nidang tengsang a i neihzawk kei uleh a thu a then toh kiton a thengzel ding hikha thei hi.

Lehkha siamna lam ah sanglua zou hilou in Graduate khat mai  ka hi. Tulai in Graduate kichi thupi lua ahi nawnkei. Doctorate hunkhop leng i omta uh. Matric passed tante bangle lehkha siam leh literate a ngaih ahihman in Manipur Tribal-te literate kitam petmah ding hi. Zomite heutu Sia Pau bang Ziuniversity a saang ana kahkha ahihman in mipi’n reformation deih a pressure ana piakte a muh theihkei nilouh a, i gam a diktatna chihte a panlatu a apan keileh makh mahmah hi ding hi. Tuabang mah a mipite bang inleng i gam ngoihngoih a i dinmun siatdan i muhtheih naikei laileh literate i hih bang a a phattuamna ding?

I kiim i daakvel a, hon kipaksak ding sang in i lungsim natna ding tamzaw kimu. Zogam a thu i zaakte kipahna ding sang a lungsim nat ngoihngoih na ding thu tamzaw hi mawk. Maklua eive! Morality hoihtak neidia i kichiil louhziak chi lenglah Kristianity centinary bang lawmta a, Missionary sawlkhe gam kihi si. Siamsinna inn omlouh ziak chi dekleng lah i gam a Solkar school leh saptuam school omlou hi louzel. I gam ittu ding omlou hi’nteh chi dek lenglah hauhsakpih khop a seem hunkhop omzel.

Zodawn lawi ut taktak hial ding khop a itlou ding ki-omlou ding bang hi. Aziak bel tuni a mun tuamtuam a ana khosa kichite bangleng i kipatna Zodawn khuate mah hi veve hi. I kholui khong ahih ban ah, i posting namun ah ginomtak in va seemleng a zar zouding i khote khong kan hilou lai ding. Ahi alah, ut mawngmawng lou kibang maimah. Bangziak? Gen a ngaikei. Ngoh ding i zon nilouhleh a om tham kha ding. Ngoh ding zon thohlou in i hihtheihna chiat ah sapna i dawn ding om chiat hi. I kiman hia?? Kimanlou i hihleh bang lamen a Reformation deih a au-au ding?

Hiaitak ahi sapna AW ging ka chih. A chiangzaw guhdawk zen a geen kangkang a muchiang zaw ding hile’ng gen tham ding. Himahleh kitawleem dan a ngai khazel ding i hihchia va geen chianzawk poimohlou suak hi. Sapna aw ging a liamna in dawng ding in munchih a omte kisa thak ni. A nuamzaw gam a khosak ding Nang mimal a na utkei taak lehleng na tate, na tute a ding beek khuallou a khosa den tel ding na hiam?







©Lian Suantak @ 29/10/2015

No comments:

Post a Comment