Monday 29 September 2014

Ushers In-charge Kiang a Mohpuakna Zoh a Laikhak


Heutupa,

September 2014 kha sung Ushers dia seh a ka om bang un mohpuakna la in zaan in kou hun zoh hita hi. Hiai mohpuakna semsuah thei dia Pathian hon ompihna leh saptuam mipi hon kithuahpihna thupi ka sa ua, ka kipak mahmah uhi. Ushering nna sepna toh kisai in kupnop ka nei a, hiai bang ahi:

1) Voluntary basis: Pathianni masa 2te Ushering a pang di kisehthoh in ka pai ua; adang nihte ah kuamah sehtuam omlou in Pathian min a kizatna, Amah' phatna a pangkha ka hi, sen-le-paan, anop-ahaksa om mahleh Ama' min in kal kon suansaam nuam chia kivolunteer utte adi'n opportunity kibawl a, ahuntak ah mi 6/7 bang kiphazel hi. Mimal a kipiakna neite mah hong pangzel uhi.

2) Reimbursement: Hundang a le kikhawm a kuanchiang a mahni sum-le-paai seng a kuan kihithou a, huaiziak in ama a sang in kuanbaih zawdeuh a, a tawm theilam seeng dia kuankhe di'n plan kibawl a, Saptuam budget a Re-imbursement provision om himahleh Re-imbursement bawllou ding ka chi uhi. Pathian be dia kuan a, paiman saptuam in hon seensak hileh ei' kipiakna om khalou ding ahihman in i seenna om zekte ahi dimah in koihni ka chi uhi.

3) Chair/ Tutna Doh Behdan: Hundang banglou deuh in a hitheitan in biakinn sung leh tung hihdim masak ding ngiim a nei in Chair koihbeh kichipen a poimohleh... chih basis in leptawm zeel ahi. Huan, Nupi nau toh kithuahte adi'n a nanung vual line nihtan khong seat reserved bawldeuh in ka nei uh. Khenkhat mahni kikhutdot a asung leh a tung awnglai napi a huai a awnnate a ki-adjust sawmlou a mahni adia tutna kidoh tamlou a om. Ushers-te kawkmuh thupi ngaihlou ki-omlai!

4) A Sung Lutlou: Tleirol vual hunkhop bangteng in kuanbaih in a sung awng mahleh Verandah a tut utzaw hun khop om ana hi. Tuate a sung leh tung a tu dia sawl ahi a, sawlzoh a om a, sawl zohlouh le a om. Biakinn sung leh a tung awnnate kuapeuh in delh theile chih suggestion ka nei uh.

5) Stage Tung: Tutna vei leh tak a kikoihte a tuding mi kingah zoulou sek hi. Mi a sung a talou himahleh a malam/ stage tung a awnpen pammaih kisa a, upa kuam lamte sawltouh hisek mahleh sawlzoh kinei manglou hi. Hiai kha filled theihdan omleh mi 4/5 adi'n phatuam baan ding ahi.

Genkhelh, genvaal leh kisam omleh ngaihsiam. Toupa'n i sepkhiat sunsunte ah thupina tengteng tang henla, eilam ah A' vualzawlna hon vuk hen aw. Ka kipak.

Kind Regards,

Sumthanlian Suantak @Lian Suantak,
Ushers Leader, South Extension Area BYF,
EBCC Delhi. Mobile No.XXX616.
Ushers on 28/9/2014 at EBCC Delhi

Ushers on 21/9/2014 at EBCC Delhi

Ushers on 21/9/2014 at EBCC Delhi

Wednesday 24 September 2014

Ebenezer Academy A Teach Zodawn Laibu Kikhakte Va Etna


TEACH ZODAWN (TZ) in mi phatuamngaite’ thohkhop lehkhabu hunkhoptak 2012 in Ebenezer Academy (EA) library a koih ding in ana kikhak hi. Tua lehkhabute EA tung taktak hiam chih leh bang dinmun a om a, siamsin naupangte’n hamphatpih taktak uhiam chih amun mahmah a va etkhiat ding chih TZ Steering Committee in hoih kisa hi.


August 25, 2014(Monday), 1:30pm in Ebenezer Academy ah Lian Suantak, Chairman, TZ leh Muanlian Ngaihte, Member TZ va hoh in amun mahmah ah etkhiatna va kinei hi. Sir Liankhanlal, Principal, EA room ah kilut a, siamtak in honna welcome hi. 2012 a Teach Zodawn Team in lehkhabu hon kikhakte amun mahmah a hong en dia hong hoh ka hi uh chih a kihilhleh a’ Dean  uh va mu di’n hon kawkmuh a; azoh chia ama’ kiang a kiiknawn di’n hon hilh hi.


Miss Khamkhanngai, Dean in leng a hun kibichilh kaal ah hoihtak in honna welcome a, ka theihnopte uh hoihtak in hon hilhchian hi. Lehkhabute hoihtak a EA tung ahihdan hon hilh a, amun kidaihlouh ziak in Library ah School’ neihsate leh TZ apan lehkhabu a muhte uh kikoihkhawm, chi. Library a lehkhabute Pawl XI leh XII lamte’n hamphatpih deuh uh chi hi. Achang in student khenkhat in Library apan lehkhabu va kheelzel ua; hamphatpih mahmah un thei hi.


A genzelna ah siamsinte khualna a lehkhabu manpha taktak hon thohkhawmte thupi sa a; himahleh lehkhabu sim lunglut taktak kitam nailou ahihna ah abiik in kalsuanna ding siamsin laite’n nei lian mahmah, chi hi. Syllabus pawlam lehkhabute etna ding hun nei tamlou ua, a subject kia mah ua buaiden hisim uh, chi. Dean nu Class la dia a luut a ngaihziak in Miss Momawi, Lecturer kiang ah library ah kou hon makaih ding in sawl hi.


Library ah student thum-le-li ana om ua, daai sipsip in lehkhabu ana sim uhi. Koule Library veel in, student-te toh interaction saulou ka nei ua, huchi’n Principal kiang ah ka painawn uhi. Principal room ah parents hunkhop ana om ua, ana buaisim hi. Huchikal ah hun-awl hong kibawl in sawtlou ka houlim thei uhi. Principal inleng lehkhabute hoihtak a tung ahihdan hon gen thak a, ama muhdan in TZ in lehkhabu a khakte High School section lamte adi’n saangzek a, a hamphatpih taktak Higher Secondary lamte hizaw hi. Student-te’n a subject uh a focus na lam uah Library a kikoih lehkhabute - outside syllabus khong ahihman in en man taktaklou uh, chi hi. Bangteng hileh a tomlam a gen in Teach Zodawn tungtawn a mi phatuam ngaite kiphalna thupi sa inleh lehkhabu kikhakte a muh in lungtung mahmah hi.


Principal in a genzelna ah naupangte spoken English ah buaideuh ua, teaching English medium a kibawl ahihman in a tangpi in Zodawn a hong kipante’n sikhop simsim uh a, EA a ahong kaai uh kum khatna bang chu English theihsiamlouh ziak in struggle taktak uh, chi hi. Zahkai ziak in a theihlouhte uh bang dong ngamlou in pau leng pautawm uh. Hilele kuhkaltak a pangte’n midang ana kaikai sate phalah tuanlou uh, chi hi.


Principal leng a buaitoh a hun tampi laksak ding kisuanlahhuai sa in houlimna hiaiteng in kikhin a, ka pailam un a gate tan uh amahmah in hong khakhia hi. Principal leh a staff-te hon na kithuahpihdan kilungtung mahmah a, a school hong lohchin a, Pathian deihdan a khangkhia naupang bawlkhiatna school a hong hih touhzel ding lametna lianpi toh kichibai in ka kikhen uhi.


With Sir H. Liankhanlal, Principal, Ebenezer Academy


With Miss Khamkhanngai, Dean of EA
                                                                                                   

With Students, EA


Report gelhtu: Sumthanlian Suantak @Lian Suantak.

©Lian Suantak @ 18/9/2014, 01:40 p.m.

Enlarged: Teach Zodawn Steering Committee in 2014 kum bullam a meeting na ah Ebenezer Academy a laibu kikhakte va etkhiat hoih kisa hi. Principal-pa phone thoh a leng dottheih himahleh a mun mahmah va siik hoih kisa hi. Hun sawtpi a kingim nung in Steering Committee lamte kiman thei zoklou hi. Huchin, inlam pai hun ah tup gige hive'n  chi'n 23/8/14(Friday) a Principal mobile a contact leh Monday in hong hoh un, chia positive tak a hon dawng. Kidawpsa bang a Monday ni a Lawm Muanlian Ngaihte toh Activa a Ebenezer Academy va pha thei. EA School chu siamsin naupang tampi' khankhiatna hi a, kei leng Ebenezer Academy school min a Matric Exam ana passed ka hi. A school tung ah kipahna lian petmah.

Thursday 18 September 2014

Biakinn A Ushering


Vanglian Pathian biakna ah Ushers in poimohna liantak neikha hi. Khenkhatte khalam dangtakna toh Pathian be di'n a hong pai ua khenkhatlah puakgik/ lungkhamna toh banghiam Pathian apan panpihna/ kouzanna muh ding lametna toh A Biakinn siangthou hon zuan ua, huchimah bang in Khalam a kipahna thak toh hong pai leng omsek hi.

Amaute ana welcome a, ana makaih Usher-te mohpuakna ahih lailai in EI mahmah le Pathian bia i hihna kiam tuanlou hi. Huchi ahihleh Amah be dia hamphatna tang i hi a, a mohpuakna dan a i ngaihleh thazoihuaipi leng ahi maithei. Himahleh dinmun poimohtak deihsaktak a piak i hi chia kipahna a laak theih hi mi naran hihtheih kheel a om thilkhat ahi.

Ushers a i panchiang in tawlna ding, sep ding leh senna ding omsek ahihna ah huaidia kimanlou i hihkhakleh a vangsia kihi ding hi. Tu in eivengte'n Ushers a panna ding Sunday nih i neilai ua, huaite heutute hon zot kuunkuun hilou a Pathian min a kizang dia ki-volunteer nuam i om diam? Tua bang i omleh Area Co-ordinators/ Ushers Leader kiang a hon gen ding in ka hon ngen hi. Aw i vek in pangchiat le maw...

Note: South Extension Area BYF, EBCC Delhi nuai ah Ushers Leader di'n 2014 in seh in ka omkha a, huai hun a Ushering toh kisai ngaihdan hong piang ahi.

Enlarged: Biakinn a Ushers apan kichi mohpuakna/ hamphatna poimoh mahmah ahi. EBCC Delhi ah Ushers; Upa khat leh Local Upa khat etkaina nuai ah BYF-te tung ah sepkhiatna nna piak ahi. Huchi'n BYF Area tuamtuam ate a khakha a kihawm in Ushers kikhelh hun paisa apan paidan ahi. Ushers-te adia kuanbaih deuh a ngaih ziak in lampaina a nawngkai khak ding venna in Saptuam in a poimoh hun a kisuanglah hetlou a kuan-leh-paina a zat ding chi'n budget ah Rs.2000/-p.m. sepkhia uhi. Ushers guideline hoihtakte zang a Pathian biakna ah Uhsers-te poimoh petmah uhi.

Guidelines tamlou hiai a nuai abang ahi.

A. From L/Upa Thuambiaklian:

(2014 Version) Usher a pang diten chiamteh ahoihding:

1. Usher dingin mi 4 apat 6 kikar duhthusam ahi


2. Kikhop pat hun minute 30 ma ngei a biakinn tunding


3. Biakinn kongkhak a DEW/saptuam' lai/Gamchiam/ hawm kawma, Pathian bedia hongkuan ana welcome ding


4. La kisadingte Projector ah akikapkhiat nakleh, labu hawm ngailou ding.


5. Pulpit kidohsang kiim ah upate tutna, thawhlawm latchianga koihna, glass ah tui omhiam, etc etfel ding


6. Biakinn sung tutdan afelthei pena saiding. Thaunilh upa leh Pastor te pulpit lam ah; pulpit atudia kilawm mikhual hong kikhawm theihkhak aomleh amau leng tutsak poilou.


7. Tutna a mavual lam zel apan tutdim ahih theihna di’a panlaak diing


8. Mikhual chiamteh tuak hong kikhawmkha a omleh Reception & Ushering Incharge theihsak ding.


9. Thawhlawm kaihkhawm ding; balcony leh singpi hawmna munah leng bangzahhiam ki om gige. Lat ahihzawh chianga, sumsaite kianga piakkhiat pahding.


10. Mipi paikhawm zah (aprox.) chiamteh ding.


11. Singpi hawmtu ding mi 2/3 kisehkhiat a, singpi hawmna mun ah biakna programme zohma ngeia panmun luahpah ding.


12. Biakinn varandah ah table (round) leh plastic chair 5/6 in umkual, biakna programme zawh, mipi hongpawt mangeia repfelsa a koihding.


13. Varandah a table (round) kiima anatu Pastor leh midangte, banah biakin sunga sumsaite, tray zanga singpi vapiak ding.


14. Biakna programe zoha, mipi'n biakinsung anawtsiat zohchiang un, tutna  vualte baanveel a, koih/paih tuak laithem, etc te hepkhiak ding.


15. Vanzuak ding– DVD, laibu, etc a omleh Ushering Incharge in hon theisak tawm maiding, huchilou a, kuahiam in zuakding hon pekha a omleh, Ushering Incharge theihsak masak hoihding.


16. Usherte kuanbaih mahmah ngai ahihmanin, paina remchanglou bangle omthei ahihna ah, auto khwngmah a kikhohkhiak pah fifit ngaisek. Tuan-le-tai a seenna te, khateng in Rs. 2000/- tan a re-imburse utte adin saptuam in sehkhia. Huaidin Form akibawl a, advance alakpah theih gige a, Nipini nanung ah saifel pah hoihding. Ushering Expense form attachment kahon kilhtel hi.


17. Mipi kikhopna ah bang hiam damlouh hitan leh kihihliam khakna om phuphut thei ahihman in First Aid Box, saptuam office ah kikoih gige.


18. Banah, kikhop hunteng in Content Writer ding mi akituam sehjel a, amaute ahithei tanin, first line ah tutsak hoihding. Hiai tawh kisai Media Incharge  L/Upa Lianpu Tonsing ahi a, ama mob. No. 7840029664. Amah leng kana contact khina, ahon contact pahding.

Biakinn tunpheta usher a apangdi ten mahni kilatkhiakna/thumkhawmna banah tawpchianga sepding bangkim zawh chiangin kipahthu genna neithei jelle lamzanhuai mahmah ding

Theihsiamlouh aihkeh, chianglou a omleh, anuaia no. kipia ah kanchet theih gige ahi aw.. I biak Pathian in Ama nna thupitak mai semkhe theidin hon makaih hen aw….

- Reception & Ushering Incharge
TBSUC, EBCC Delhi

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

B.Guidelines for Ushers (2013 version)

Thupatna: Ushers/ Stewards i cih Toupa be diing, phat diing, leh Thutak ngaikhe di’a biakinn honzuan mipi te leh Van Pasian kal a ding “palai”, naa poimawhtak len khate ahi uh. Usher tanvou, hamphatna leh mawhpuakna tawh tonkhawm ahi i ci thei. EBC By-law in bang gen? Ushers/ Stewards: Kikhopna a tutna hawmte hi mi poimawh ahi uh. Tutna hawm kia hilou in mite na kipahpih siam, mikhual hong kikhawmte na pahtak leh na kipahpih a, makaih ahi uh. Naa dang mah bangin TOUPA nasepna poimawh ahi hi. Amaute thilpiak dong in pang pah le uh ahoih. Tualsung upa committee te amau lakah akha-akha in kisep le uh ahoih”
[A vual nanunga kigelh ei EBCC Delhi te’ practice hi(thei)nailou phot ahi cih thei kawmin cihtak suah ni].

@ Usher/ Steward a pang mi adi’a theihtuak -
* Mihing muhtheihna ciang, taksa kilatdan a siangthoutak ahih diing;
* Kizepna leng, aman tam/ tawm thu hilou in, siangthou leh mam ahih diing;
* Nuihmai leh pilvang giugiuau banah, khaw-hei a cingkam leh zaidam ahih diing;
* A’ma(Kiginni) zan apan nasep lawhcinna dia panlaka zan sawtlua tut/pawt hihlouh diing.

A. Ushering a pangmi kihekzia diing:
1 Mipi tunma, kikhop pat hunma minit 30 bek a biakinn tun diing [leh biakna program zawh ci’a mipi kikhawmte paitheng tan ngaak/ om tuantual zek lai diing];
2 Biakinn tun ci’a Ushers badge laak diing, Team leader makaih a TOUPA ma a kilatkhiakna (thumkhawmna) hun zat ngeingei diing [leh badge pen kikhen kuan, kipahthu-genkhawmna neih nawn matan awhsuak/ awhdet diing];
3 Thugentu dawn diing tui, leh projector vante pastor quarter apan tuahsuk a akoihna diing mun lianlian a koih diing;
4 Huihmuhna (ceiling fan)te dinmun et diing, (mipi kikhawm tamsim di’a alat leh)sound box, innkong ah khat koihkhe ngal - on theihmai di’a mansa a koih diing;
5 Tanmun hawmna [mi 6 di’a hisap] - Biakinn sung, a malam pulpit naih (vei & taklam) ah mi khat tuak; kongkhak bul ah khattuak, huan, balcony leh biakinn kim-le-kiang enzui deuh di’n midang 2 te.

B. Sep diing naa leh sepdan diing:
1 Usher pihte omlou (absent) omleh tuate lungnoplouhpih lou a, amau omlou a leng nasep kilawm theipen a sepkhiak sawm diing. DEW/ Gamchiam a kisuah program a tanneite ciamteh a, a mavual lam a tu di’a hisap banah tua di’a na lamlah (guide) diing;
2 Lawmte hi’n Pasian bedia hong kuante akua-akua hitaleh kuamah lak a lungkimlouh mel latsak louh a, mawhsakna kampau zong zat hetlouh diing (banah, meltheih mimalte mimuh a valatsak tuanlouh diing);
3 Tutna a mavual lam zel apan tutdim ahih theihna di’a panlaak diing. Usher te’ thu sanga mahni thu deihzaw hong kikhawm om khakleh tuate maisak (theisiam) kawma tutna dim louhna munte ciamteh diing, tua munte a thuzuithei hong kikhawm khate guanlut diing;
4 Biakna & phatna makai (Pastor/WT) in a dinna mun uh aluah ciang ua kongkhakpi langkhat khaak diing – a tuacih louh cia’n kong a kivei velte distraction cing thei mawk hi;
Sutzopna...2
-:2:-

5 Biakinn sung (main sanctuary) adim khit ma, biakinn kong (cemented floor) a chair dawh nailouh diing, main sanctuary adim khit cia’n kongpi khaak a balcony tutnate luah dim ahihna di’a panlaak diing (balcony kaltouhna bul a DEW hawm di).
6 Biakna & phatna piitute’n hun masa zangzou, tutna mun a luahkiik ciang ua kongkhak a langnih a khak kiingkiang diing (kalh/ lock bel hisamlou in), hongkuan laite balcony lam ah. Balcony a tu mi hongdim na khat omleh kongpi hong khialkhial a, a sung tanglou mite adi’a chairte tuahkhiak a, lep fitfit diing;
7 I pau theilou paudang zang hong kikhawm omleh, maitai suah a a theihsiam di’a kam khat kam nih bek houpih sawm diing;
8 Thumna nei  om peuhmahleh, Vanglian Pasian zahhuaina phawkkawm a kongkhak paw-lam a mi khat va dinkhiak a, “Thumna/ Thumkhawmna a pailel a, thum zawh ciah i lut diing uh aw” cih diing;
9 Sound level, bildawh gige diing - vual nanung a tute adi’n leh balcony or innkong a tute adi’n bang aci a? Ngaih deuh hiam, awldeuh hiam, cianglou hiam ahihleh sound operator te thuzak/ theihsak pah diing;
10 Thilpiak a biakna, Nipini thawhlawm don khit ci’a (lat diing dang omte tawh, list khia in), a koihna diing pulpit ma a dawhkan-bem a vakoih hiau diing - la kisa ahihleh la bei ngaak kullou. Thilpiak kitawi-khawmte gelhna list/slip thawhlawm lantu diing Upa khut a piak diing;
11 Biakinnpi leh balcony a tute, banah kongtual a tu omleh, tuate sim (head-count bawl) in biakinn kaizah milip, Local Secretary a piaklut diing.
12 Biakinn sung numeite tutna zawn’ nung a mun-awng, Usher a pangte adia hisap deuh ahi. Banghiam ci’a kikhawm mi hongsah sim leh amau adia mun/tutna hisapa midang tusak in Usherte’n baang zul a ding dipdep kawm in Thu/ La a ngaikhe diing uh – window kiang leh malam deuh baangzul bang le din theihna diing mun om ahi.
Poimawh: Bangleh-bangleh, mi 1 Usher a pang ahihman zena kal 1 a 1vei khalam ankuang luina om, siimkhalou (chaan) ahihlouh teitei diing ahi.

C. Biakna kikhop tawpkuan leh tawpnung in:
1 La nanung a kisak cia’n, kaangkha a pawtkhia in –
(i) Pastor & ngainatute (mikhualte huamtel in) tut tawldamna diing chair bangzahhiam leh dawhkan, kong-tual cemented floor a na lep diudeu diing ahi.
(ii) Pastor/ Upate/ Mikhual te in kikhawm mipite cibai buuk sawm a kong lam ahonngim ngeingei uh leh mipi kikhawm dingtou a pawt di’a kisate, khut zaak kawma na khouh diing ahi (Esk. “Ana khawl zual di uh, pastor te pawtsak masa di aw” cih theih)
(iii) Laibu, cd, adg zuak diing omleh, tua-a pangte zat diing dawhkan (rectangular shape) leh chair tamlou innkong siikkongpi sunglam a dawh diing ahi.
2 Pastor, a tutpih nuam tualsungmi leh mikhualte banah zuak diing nei sanggamte kianga amaute adi’a chair & table dawhsak I hihdan hilh(brief) diing, remind akul leh polite taka amaute remind lai diing ahi.
3 Pastor, atutpihte leh biakinn sunga tu ‘sumsaite’ banah zuak nei a tu I sanggamte (kuahiam omleh) dawn diing singpi,  tray a valaak a piak ciat diing ahi.

Sutzopna...3
-:3:-

4 Saptuam tawh kisai lai hawm diing omte, haksatna (mitheihlouh cih bang) om leh, tangtak a akisaipih Secretary/ Care-taker piakkiikpah diing ahi – mulou, mu zekai cihte omlouhna di’n.
5 Singpi tawh hawmkhawm diing sang/nektheih omni khua in Ushers 3 leh 4, singpi laakna mun (tea-can kidawhna mun) a na pan diing, naunen leh first-timer te kithuahpih diing in.
6 Mipi’n biakinn sung pawtsan sim vekta cih ci’a va-et giaugiau zel diing, naupang maingal law dek a omkha hia, light or fan kulloupi ki-on kha a om hia, leh adg.dg. etzui diing ahi.  
7 Khawtual naupangte gate sung leh pua a kivei, kikhawmte nuamlou sakthei di’a lang a omleh ahihlouh diing uh thilte feltaka na hilh a, zaidam tak a hepkhiak zel diing ahi.

D. Lunggulhhuai pawl khat, lungtup in nei le’ng:
1 Mikhual hong kikhawm (kha)te’ min, kipatna saptuam a a’ ahihna uh, huan, Delhi a tunna/ kingakna leh hong zinna san (uh) dot a tua information te biakna kikhop piitu khut a piaklut.
2 Kikhawm tawp, singpi kia hawm ni in zong Usher te nih tan bang, singpi laakna mun a duty sek - panpih ngai (mithak, naupom, leh adg.dg) om thei gige ahihman in.
3 Melthak-mithak hong kikhawm omte laka mi khat-le-nih bek cibai buuk, mahni kipulak kawma kitheih-tuahna bawl; banah, Pastor hiam Saptuam makaite khattei mailahna bawl.
4 Caretaker leh Pastor te innkuan’ haksatna/ tuailuaina etzuipih a kithuahpih theihna omleh Nipini (zingkal baihtak hiam, nitaklam deuh) a kithuahpihna piak zel. Esk. Department nih-le-thum in meeting a kiton a nei, lengla tutpih ngai om – innsung a gamtang diing kidaihlah cih bang thil omthei ahi.

E. Nikhat hun zat zawhna:
1 Projector tawh kisai leh van koihkiik ngai dang thilte a omna diing zel ua koihkiik diing.
2 TOUPA bia a hongpai A’ misiangthoute paitheng simta uh maw cih ci’a vante hep pat diing, h.t. dawhkan/ chair tuahlut, tea-can te caretaker inn ah.
3 Biakinn sung leh pua, leh kim-le-kianga hep diing, a.k.l lep fel diing omte zawhsiang vek ahihcia BADGE te tawldam di’a a koihna bawm a koihlut diing.
4 Team leader makaih a TOUPA kiang a kipahthu genkhawmna, biakinn sunga neih diing; tua khit, Amah phat leh pahtawi kawm zel a innlum zot siausiau diing.   

Thukhupna: Gingloute tamzawkna mun a TOUPA be dia paikhawm sek I hihman un a paw-lam apan zong buaina tungguih thei ahi. Buai theihna gim, thawm neukha zak om zenzen leh akintheilam a Iron Gate kalh a, Pastor or lawi-upa om khate theihsak pah diing ahi. Kikhop kuankawm/ Kikhop lai/ Kikhawm khin phet kuva, khaini leh singpi zuaknate delh, siangthou TOUPA be di’a kuante’ thilciin di’a kilawm lou (unethical) phet hilou in deihhuailou ahi. Huaiziakin, hiai ciindan pen, khaamtheih bikbek hikei mahleh, ahithei tan leh hih theih banga discourage tawntung diing ahi. Aw hongpai un TOUPA bia in kuun ni e…


******

Monday 15 September 2014

Brief Interaction With Chaai Wala





Tuzing 8:30am vel in lamkiang a singpi zuakna a singpi dawnzual dia ka va naihleh pasal naupang neuchik khat mit-hah fel leh gamtat-khohei chiilsiamsa hileh kilawm khat a ngaktu in ana om keuhkauh a, a tutna hon awn pah a, kenle a gamtat-khohei khong ka et velleh lungsim hon la mahmah in sawtlou ka houlimpih hi....



Naau, nang kum bangzah e? 
"Kum13 ka hi."



School na kaai hiam, ka chih nawnleh...
"Govt. School ah ka kaai a, Pawl-VI ka simlel"

Huchia school kailai na hihleh tu'n hiah nangkia in dawn ngak in na om a...
"Ka school timing uh 12Noon a kipan ahi."

Nang chik hun a lai sim la...
"Suun khong, nitak khong. Ka man hunhun a sim."

Na tuition Fee khong kua hon piaksak la?
"Govt. School ahi a, Tuition Fee, Admission Fee a free ahi a; Text book, Uniform, Mid-day Meal, etc. a free vek ahi"

Na letchiang in bang in na pang dia. Na aim-in-life la...
(Hong nui cheuh a), "Theilou. Pan theih nana ah ka pang di."

Na min bang a?
"Dinesh Kumar."

Bihar apan na hi hia?
"Himah ing e."

Midang le singpi dawn ding hong pai uh ahihman in houlimna hiaizah in ka khin a, a'gamtatdan leh hon dawndan fel ka sa mahmah a, Singpi leh sang man ka piakval hon lehdek teng tamlou chik himahleh 'Naau, hon lehken la nang a di'n kikep inla, lehkha hoihtak in hon sim inla, na let ching in Officer liantak in hong pang in aw. Kei le Central Govt. nuai a seem ka hi." chi'n ka houlimna uh ka zou a. Hon enkawi vungvung a, khatveitei chu mihing khat hong hi ngei ding eive ka chi.

Dawr mun khong a naupang neuchik sawl zangkhai/ sontheih a om maimai i chihle a School timing uh i theihlouh man a conclusion bawl pah theihlouh hitah e, hon chisak. Hiai naupang inkuan nekzonna a dia panmun poimohtak lenkha, school kaikawm hi zomah tanchin apan sinlai muhtheih om ngei in ka thei hi.

Enlarged: Hiai kha CGHS Wellness Centre Fencing pang, Kasturba Nagar, New Delhi mun a ka tuah ahi. Tua naupang in ka lungsim hon khoih mahmah a, sinlai hoihtak om ahi chih ziak a gelh ahi. 

Friday 12 September 2014

Outing At Khuga Dam

Khuga Dam, tualsuak mite'n Mata Dam kichizaw; Lamka a kipan Kilometre 7 lel a gamla ahi.  1983-84 in hiai project tup golpi thum:- 1).Tuilou vaak ding lou-tuui, 2).Dawnding tuisiang leh 3) Kawlphe meivaak Lamka kiim-le-paam pekhe ding, tupna toh India Solkar apan Rs.381 Crore vaal seeng a bawl ahi. Nasep kizou siangloupi leh a tupbang tangtun zoulou inleh; khua ana hisa tampi tupmang a om in, haksatna namenlou tuak hunkhop om kaal ah November 12, 2010 in Pi Sonia Gandhi, UPA Chairperson, in honna nei hi.

Hiai Dam Lamka akipan in khe a tun batna hi a, cycle inleng nuamtak in kiviallehleh theihna hi a, Amun thoveng leh nuamtak in aneu-alian hiip a, luang tampi leng tuui a kelum in ana lata hi. Tup golpi nei a bawl himahleh a tup mualsuah zoulou ahihlai in vaak-halhna ding mun nuamtak suak a, ngalim mahmah 'Tuitha Nga' piangsak in, mi tampite nekzonna- ngakuai khai theihna suak hi. Amun nopna in mi  tampi hiip in nungak-leh-tangval va takhial bangle om zeuhzeuh kaal ah inkuan a vaak/hohna di'n sithuai hetlou hi.

Hun sawtpi nung in veh thei di'n hunlem ka mu a, kilawptak in ka inkuan un August 24, 2014 (Pathianni) sunnung hun awl khat; va fang in ka va vaak-halh uhi. Ngakuai khai hunkhoptak ana om ua, ana veh muhding hunkhop leng om hi. Teddim Road lampi apan kakhezek in gamlalou ah Sepaih duty ana om hi. Huchia vaakvel a ka om uleh Signboard ana kitaak a theihtuak tampi kigelh hi.

Inkuan a vaak-halh, gam fan bangle thilhoih mahmah hinapi in kihih kha ngei khollou a, tutung in chu inkuan in ka va hohthei uhi. Tate bang a kilawppen in pang ua, tate nopsakna i mu bangzaw aw, nupate kipahna thuktak hon pia hi. Kingai a kiteng hinapi i hong kiten hialleh insung a mohpuaknate ziak a kibuaiden hisim a, lungsim thovengtak a kiheel/kipolh i chi hiam, kisuhalh a, hun awl zatkhawm chih bangle omthei ngei khollou ahihna ah hampha ka kisa mahmah hi.

Tate kiang ah hiai Dam apan sinlai a muh ding ua kilawm hilhtheih khamkham kihilh in gam fang kia mai hilou in sinsakna ding hun hoih ka muh man inleng manpha ka sa mahmah hi. Midangte bang inleng inkuan in va pha damdam in hun thovengtak bang va zangkhawm le uh kisiik ding un ka gingtakei. Hiai mun sese hikei lehle mun thoveng khatpeuh ah inkuan a hun zatkhawm kichi i hinkhua hon manpha sakte lak a khat hilou hiam, ka chi hi. 































©Lian Suantak @ 12/9/2014, 11:00 a.m.