Monday 7 December 2015

Khanloh Hunta Hi

WhatsApp Discussion forum khat ah ahoihlam a kikhekna in a hon pelhkhak ding ngai ngamlou in kikupna kinei touzel hi. Khanloh hun theilou a lumden maite Society a ding in gou manpha hihsang in Nam adia puakgik leh dongkholh hisek hi. Khanglou theilou a, lumden maite ah lam-et ding tamlou hi. Khotang bawlhoihna a kalkhat bek suan ding in aw Tuailai na kiman hiam? I gam ah khanlohna thak tung lellel a, ‘TUAILAI 1434Pro’ hii bangmai a alenlai in nang bang dinmun ah na ding a? Ding-a kingaihtuah tuh pilvang hen!!

Pu LT Ngaihte, New York: MIHAI HIA PIL ?
Theihna bangmah neilou khat khawpi liantak ah va omkha hi. Alanglang en a kongzing a avakvak nung in Innpi sum-eng a kibawl kilawm mahmah khat tuakkha hi. Hici khop a inn kilawm cu Pathin Biakna inn hi ngei inteh ci in, a sung va lut hi.  A gintaklouhpi in, agilkial lam thei hileh kilawm in ann ana pia ua, meh ci tuamtuam, abanban in a nekpeih sung ana pia uhi. Gilvah pingpeng a dingkhia in, insung ah avak kual a, atung-anuai thupi salua hi. A tawp a pawtkhiat a sawmleh, kongkhak veng uniform silh thetthutte’n ana khawlsak ua, annek man pelou na hi ci in, a baan ah kaai uhi. Aman kumpipa nasemte’n deihsak a kumpipa muhsak sawm uh hiding a ngai in, nuam sa mahmah hi.

Thukhenna munpi a Thukhen saplian’ ma ah pi ua, aman hiai pa tuh, “Kumpipa hita ngeingei e,” ci’n zahtak leh lamdang sa takin, kipak mahmah kawm in a ding a, a innsung a thil omte khong enkual in nuam asa mahmah a, a nuinui mai hi. A thilhih khelhte laipek liantak a gelh in a ngawng ah sikgui lianpi in a awksak uhi. Aman Kumpipa’n deihsak a kipahman thupitak pia sa in akipak petmah zomah hi.

Laai a a’khelhna kigelh oksak in sakol tung ah a tuangsak ua, khopi sung ah a vial kaih uhi. Aman bel hicibang khop a pahtawina leh nopsakna tuak kha ngeilou ahihziak in, nuam asa petmah a, alang-alang a dak a, hicikhop a min a pahtawi ding uh lamen ngeilou ahihman in leh sakol tung a atuan khak masaknapen ahih toh, vangpha kisa in nuam asa mahmah a, a langlang a dakkual mai hi. Hucia a dakkolh nalam in a tutna apan a khopihte khat a galmuh a, hon kipahpih lawding uh ci’n a khut in a vaan a, asam ek-ek hi. Himahleh, huai a khopihpa’n a ngaihsak utkei. Huchipi’n leng kipahna a dim ahihman in  poi asa nai hetkei lai a, a ngong a kipahman a oh toh, sakol tung a khopi fangsuak ahihman in nuamsa petmah in a hun a zangbei ta hi.


Pu Kam Khansiam Ngaihte, Delhi: MIPI THANGPAIHNA
Mipi heh mahmahte’n a hehna uh mihing hinna tung a bungkhe mailou in Inn leh Office tung a bungkhia ahihna uah Violent Act om khaak hang in Setan nasep hilou ahi chih kei muhdan ahi. Pathian in mipite tungtawn a MLA leh Nam Leaderte Warning pia hizaw di’n ka gingta hi. Hun paisa a mi nautang hihkhelhnate tung a Hinna la a tualthahna dia decision pia leh semsuahte tuh Setan agent; setan kipahna mahmah nasem ahi uh chi lehang ka khial lawmlawm di’n ka kigingta kholkei hi. Mipi heh mahmah ahihhang a mihing hinna tung a khut khalou; khut kha dia le kalsuanlou; hehna facebook leh WhatsAap khawng a sungkhe theite hoih deihna hi in ka pomzaw a, tua bang a i Aw uh I suahtouhzel diing mah uh ahi.

Mihing toh kisual louh a, policy toh kisual diing ahi. Mipi in hiai kitheisiam mahmah a, kipahhuai ka sa.  Ahitak a gen in Manipur meitei policy kol/sal ah i taang ua, UG kol ah leeng i tang uh, chih haihvual hi nawnlou hi. UG vaihawmna nuai a khangtou diing hi lehang Guite Road Canal a suakkei dia; Tipaimukh Road sang in a hoih khinzaw tham diing in ka gingta tinten hi. Manipur a meitei UG omlou hi henla, Kuki, Zomi kichi leh nam chih in UG neilou hi lehang i gam nuam mahmah diing hizaw ahi chih chiang kilkelta hi. UG kichi ‘lucrative business’ ahihna tutung in Khovel pumpi theih di’n taklat leng a hong hi maimah hi.

Zomi, Kuki chi a sihpih ngam hialkhop a i thuaplai in Leader-te muk-hen bangmai a makaih ngam om zawsam omlou, mipi makaih a mass movement patpih ngam leng om tuanlou chih mawkpen mak hizaw ahi. Hun sawttak political talks lunggulh in i om ua, tutung a buaina hong omlou hileh political talks om ngei dia gintak huailou phial ahi. Hinna 9 laante Misi maimai ahi chih tawpsanta in, Martyr chi in samta ni.

Paite-te phengphi tuam hon chikei un. Meitei-te’ khutlum thuaktam pen pawl ka hihziak mah ua tutung chu pil kisinta in galvan neih hoihpen Martyr 9-te tup mualsah ahihma khakkhiak louh diing chi a chitaktak a pangmah ka hita uhi. MPS & IPS tanpha ka na taanta ua, Meitei-te’ khutlum a namdang hiai tanhial chaan om nailou maithei ahi. Ahihhang in hon lead ngam omlouh ziak a daai maimai kha ka hi ua, tutung in chu kigawm in martyr 9 i taan khawmnawn ua, hong lead ngam Nam Leader, Innpi Leader a omlouh ziak mah a khonung pil nawnlouh diing; ahun a pil Paite kampau hihtaak diing chih ngaihdan nei mah a Mipite kipiakkhiakna nei ka hilel mai ua, i kizuih diamdiam diing uh ahi zaw.

Tribal chiatchiat ihi ua Zomi, Kuki, Naga, Hmar chih omlou in Meitei a kipan suahtakna sualkhawm chiat ni hang. Jericho khopi lakna diing in Pathian in Joshua leh Kaleb heutu naupang thakte telzaw ahi chihle mangngilh kei ni. Long Live Tribal Movement!!


Pi Chiinngaihlian, Mumbai: SITTING ON THE FENCE
Talpakte hong kipan ding ahita ua, i movement i tunna stage crucial petmatta hi. ‘Do or die’ stage a ding i hita uhi. Tubang hun a pilvang kisa a - ‘makaite’ lah muangzou nonlou, ‘mipite movement-pen lah etkhiat tuaksa lai a akua mahmah gum ngamlou a, a limchitna lamlam boh dia mansa a om gekgak hunkhop omlai i bang uhi. Tuabang a pilvang kisate tuh hihna neilou, dawilok leh angmasial mahmahte ahi uhi!

Laisiangthou a Laodicea saptuam (lum lah lumlou, vot lah votlou), Pilat Toupa Jesu gum ngamlou leh German mipi Hitler kalh a ding ngamloute toh kilamdanna a om diam? Hiaibang mi, dinna leh hihna kichian neihloute tuh Pathian in luak (vomit) kihhuai leh zatna beibang in ka gamsung apan kon sekhe ding ci hi. (Rev. 3:15-16). Luke 23 ah Pilat in Toupa Jesu khelhna neilou ahih thei kilkel napi in, a kiim a mite suk lungkim leh ama makhua ding khual ahihman in, thutanna bawllou in, a khut silsan hi. (Aziak: thutanna in khoihkhak nei tuak ahihman in).

A thilhih kisiamtan thei ngeilou ahihman in Pilat tuh Toupa Jesu sihnung kum 7 vel in Mt. Titlis vum (Switzerland) a pan tuakkhia in si, cih ahi. Nazi holocaust a diklouhdan leh German mipi dawilokdan genna in, Pastor Martin Niemöller in hichin na gelh hi:

"First they came for the Socialists, and I did not speak out—Because I was not a Socialist. Then they came for the Trade Unionists, and I did not speak out—Because I was not a Trade Unionist. Then they came for the Jews, and I did not speak out—Because I was not a Jew. Then they came for me—and there was no one left to speak for me."

Ka tribal pih unau aw, tuni in i Pi-Pu uapan i luah gamlei humna in leh itu-ita khang hong om ding khualna in thupukna /dinna kichian i bawltheih hun lawta hilou hiam?

"Just because you are paranoid does not mean they are not out to get you” - Henry Kissinger, former US Secretary of State.
"Our Lives Begin To End The Day We Become Silent About Things That Matter" - Martin Luther King Jr.


Compiled by Lian Suantak, Delhi on behalf of ALERT ZONE WhatsApp Discussion group and pubished as a voice of concerned citizens.

Thursday 3 December 2015

DISCUSSION ON CHALLENGES FACED BY THE PAITES

DISCUSSION ON CHALLENGES FACED BY THE PAITES

Electronic vanzat tungtawn a kikup khawmna Forum khat ah Tribal Salpha mi 9te’ sihna in singtang mite hon gawmkhawm a, khekhat a i dinkhawm nung ua kipum khatna dengdel nawn mahmah a ompen poisa in kikupna a kinei touzel a, thuhoih-lahoih a theihte; ei’ sung a thudik a pan ngamna a hontut a, principal neitak a i din ngamna uh ahih ding deihna ziak in hon kitaklang hi.

1) MV, Delhi: Piakkhiak-a a om mahbang in PTC in 3 Bills, Martyrs leh movement hangsantak in honla uh henla, intekpan in nna hon semkhe le uh.
ROAD MAPS: 
I. PTC REFORMS: 
a). Hiai opportunity la a, ei sung kilamtouhna leh kipuahna hun a zat ding; PTC leng HI & KIM level a upgrade touhpah ding.
b). PTC Chairman/President in personal adviser (PA) - external (Khopi a heutu muanhuaite apat) leh internal (innlam a heutu muanhuaite) - a neih ding.  Tua bang hileh PTC feeder hoih in masawn mahmah ding. 
c). Capable leaders: Leaders peuhmah capable ngen ahi uh, mipi deihdan ngaikhelou /thusimlou a a’makaih keinak ualeh. Gensau zek leng; Social leaders leh institutions leaders kal (matter) i khenkak siam uh poimoh mahmah. Social leader-te pen mipi deihna (interests) bangbanga nasem khetu makaite ahi uh.
II. FINANCE:
Cold Storage leh Martyr-te luang maintenance na'ng a seen ngai nonlou ding. 
JPO khut a galna sumlut leng Crore lam le phata maithei. PTC in finance department tuamkhat dinkhiak ding. Apoimoh leh indefinite protest sustain zoudia kisak kholhpah mai ding. Finance management lam handle di’n ei sung mahmah a professional Finance (eco/comerc) management expert, tuailai hunkhop omte zat ding.
III. MANPOWER: 
Innlam hi in Delhi (akoi-a-koi mun) hitaleh, manpower eimi mah majority ihi veve uh; a poimoh ngaih pen leng eimi te mah hizawmah lai. I tuailaite uh lah mansa hi gige. Darna, protest, volunteer etc. a nupite lah a felpente hizomah; amau teng kia inleng movement apoimoh tantan a sustain pihzou law mahmah ding uh.
IV. CONCRET DEMANDS:
Bill thah di or modify ding. Judiciary inquiry bawlsak ding. Tuate gel alohchin-ma Martyr-te vuiding tungtang gen aleng neih nailouh ding. Immediate political demands leh immediate needs- Six Schedule ngetpah ding. Singtang mite kihumbit theihna kalbi masa (first steps) leng ahibok a.
V. WORKING GROUP:
a) JAC sungah innpi Incharge naa PTC in laktouhpah ding. 
b) All Tribal Womens Union Churachandpur support piak a pangkhawm touh pah ding. 
c) MTFD naktaka support piakpah ding leh kinaih zawsem a kalsuan touhpah ding.
d) A poimohpen, mipite (public) deihna (interests) banga pai taak ding, leaders te kia interest a pai nawnlouh ding, social organizations ahih mahbang in! Decisions gol(big) peuhmah public hearing/meeting neihzel ding, idea-te laakkhom zeltaak ding. 
Tua bangte’n PTC reforms pah dia, namdangte muantham leng i hong ching pahngei ding uh.

2) CV, Rajasthan: Martyr's te khakkhiakna ding toh kisai:
i) Martyr-te vuiding toh kisai a 'final call' kha MTFD thuzak a lak ding. Parliament session a MTFD in a hih theihtawp a suah a concrete result i muhma khakhe kei ni. Ei kia i dinkhak lehleng ding mai ni. Heutute kia na hikei uh; Paite milip in nanung uh hon thuap ahi.
ii) Martyr-te vuilouh ziak a Innpi dangte'n hon tuambawl uh lehleng hon tuambawl mai uhen. Innpi meeting na khong a Innpi dangte kampau te apan lesson la ni. Mipi sou dom kawm in paileng a hon simmoh thei ding omkei a , thudik leh thutang ah dingkip leng, tua hon philphilte leng, tunung chia hon bel dingte mah ahi uh.
iii) Innpi tengteng lak a Mipi sou dom a decision lathei PTC chauh ahi. Heutute kon phat mahmah. Hong lungke kei un. Thil hoih ahih nakleh na Mite'n hon zui dia mansa ngen ahi uh.
Political Roadmap toh kisai a ngaihdan leh thukup:
i) ADC pansan a, District dang ate toh kithuah a 6th schedule phuut hehu ding. Huai mah kha immediate goal a neih ding.
ii) UPF te' political aspirations pen long-term goal a neih ding, support leng piak ding, hilehleng, i immediate goal toh compromise louh a focus tinten a ADCC member-te full support piak ding.

3) TTL, Delhi: The onus of burying our Martyrs lie on the GoM&GoI, chi a deih ngena protest bawltouhtouh photdi himailoudi?

4) NL, Lamka: Midangte tribal unity ah dingkip keile uhleng en lungsim liantak nei a tribal unity long live chi thouthou ni aw.

5) RM, Mumbai: Stand straight and keep calm, chi mai ni uh maw.

6) CS, Rajasthan: I buaina toh kisai ah, numeite, PTC ahihkeileh akuakua hitaleh, thil a sawm himhim uleh, MTFD toh ki thuzaak masa theile uh; Innlam ah banghiam thiltung/incident leh development omtaleh, MTFD movement nawngkai theipah ahihziak in.

7) LK, Delhi: Ei innpite lawi kingikna kha valley lamte 'agenda' hidinga gintakhuai ahi. Huaiziak in eilamte’n ikim-ikiangte pau leh gamtatdan a i re-act dan ah pilvan ngai, Sialpi pailel ni maw.

8) CS, Rajasthan: Sialpi pai lel ding mah hi mah e. Abul apan bang le huchi sim pah ahi.
MTFD ana omkei leh, inlam bangle kisatzak ding himaithei, a vui ut nailou lah dim. PTC in MTFD hon paulap thei zenzen a, hikeileh PTC in Innpi te nial ngam vuallou ding hiveh.

9) TP, Delhi: I kikupna ua thu manpha taktak i genkhiakte uh innlam a decision ana latu dite' kiang ana tun thei/ana huau theizel leh zaw? A huchih keileh, en ana gaal lamet lel, i deihdante ki-convey kha ngei tuanlou hikha thei maw.

10) TS, Tamil Nadu: May the Good Lord give manipur tribals, leaders & masses, the wisdom to seek His will and the courage to follow the Truth & Right path. Amen!

11) LH, Lamka: I omna mun ciat ah tomcik beek thumni. JPO heutu khat toh ka kihouna ua a thugen hoih kasak mahmah, "Paite-te’n kum 10 val lungsim leh taksa a thuaknate uh tua hong pawtkhe thei ahi. A theiloute’n mohsa uh, ken zaw mohsak nadi khatle kamukei," chi. Namdang makaite’n hon theisiam, ei makaite’n hon theisiam di uam chih ka ngaihtuahna lian mahmah. Houlim sau deuhdeuh leh Pathian nei ahihdan muh ciang semsem in om.

12) CNL, Mumbai: Makai hitawk le uhle a issue address dan uh leh a dinna uh mipi zuih dia dik hetlou ahi cih a theih ding uh ahi. Makai huaizah thukimna zuih taaklou, a kingaihtuah theite adi'n talsawn hun petmah hi maw. Makai off track gigete.

13) ST, Delhi: A poimoh pen tuh mipi kithutuah di hipen mai. Emotional outburst i chihte ahi theitan a avoid sawm di; thudik a kingak ahih nakleh zaw patauhhuai kei; mipi hai mawkmawk lou ahi. Pathian in mipi lungtang a-le na sem lotel ahi.

14) KS, Delhi: 2011 a a’ ofis a ka va hoh bang azaw vision khat neisam bang hi a, survey land le chiang omlou a maban di uh theih haklua ahi chi samzaw hi a. A taktak gam genkhalou sek uh hive aw. I heutute un vision nei uh or a symptom chu thei uh hilehleng, bang damdawi piak di chih theilou uh hia chihsim nakkhem a om hi ve aw! Talpak kha lauh-a lauh thoh, fight ngam mahmah lou, takpak policy against a pau ngam himhim lou; Paite leader-te le hithou, kuki leaderte le hi; zomi leaderte le hi. Hiai kha mak mahmah, puzzle khat ahi.

15) ST, Delhi: Hiai i buaina uh, puzzle kithehdarhte denchia kitomkhawm dia, kilemkhawm dia, hong chiang mai didan zaw hi.

16) TS, Tamil Nadu: Kikhekna, khantouhna, diktatna, etc ichihte michih in azalzou di. Akua a tuam hilou. Bangziak a mi tawmchik in daal? Tua adinmun uleh lalna akhiaklah ziak uh hilel.

17) TH, Chandel: Kuki min mah hong kilang di chi kitam sim, tua PTC te hong hahpan ua, mipi’n i nungthuap leh bang e, Lamka chi in ccpur i khek dia, zogam i deih kei lele paitete’n ei min in thilhoih i mu lotel di uh, Lamka ka gam ahi chite hahpan ni.

18) CNL, Mumbai: Zomi nuai a (tribe) teng cidamtak a ahi didan a pangkhom leh kituak a i om theih hun uh leng ngaklahhuai ka sa.

19) TS, Tamil Nadu: Zomi min pomsi, bang hiam zek chia hipah lenglang, ka intuan du’h khachi du’h chipah pheenphaan, mahni a bangtan mah tungzou di hisi lou. Paite tel in tribe 9 zomi pomte’n, abik in heutute'n, angmasialna leh mahni tribe kia chih tentun louh a pankhawm didan ngaihtuah hun mahmah ta. Sehbang hawma chinglou eiteng liiliai chikchiang mawng bang kikawi thei ding i hiam?

20) TH, Chandel: PTC le Kuki inpi leh Hmar inpui tan adia voksang di chih bang chuh nak ut huailua himai, tang din ni uh.

21) CNL, Mumbai: 3 Bills sanga buaihuai zaw eisung ahi, Zomi sung. Hiai Z buaihuai sa ing, i mal ciat a din a, veng/solve di sa pawl bang om ibang sim ua; a solution ding in ka mukei hi.   Huaiziakin, Zomi sung a i makai lam a buaitawp ale Zomi sung mipite dingkhom le. PTC leh Z pen ki-trade off hi sese lou in, PTC le hong ding kichian zaw leh bang aci dia. Songtal-MLA-contractor nexus gengen uh bawl hoih zoule Z sungle hong cidam mai ding in ka ngaihtuah hi. A past function dan uh toh gamtang ding in Z minpu tengteng hong kisa nonkei phot le uh mo. A dik atang a sem ta di a cih kei di uh leh tua dan in daisuak le uh.

22) GN, London: Don't respond to every Barking dog. Focus, Focus. Eiloipi thil selective deuh a drama thangsak kihi. STC pa gen condemn luat di hi. Hilele a full picture kitheilou a maw. Rahul Gandhi Bangalore ah swacch bharat incident khong phawkhuai zezen. Selective deuh a video clip ki-release, media ah. Rahul Gandhi booed chidan a kitaklang. That’s only half the story. Half the crowd supported, half against him. Likewise, MDC te songtal zin a tawldam a Carrom kap limlak viral. Songtal a Carrom kap dia kuan, etc khong chi maimah.

23) JTL, Imphal: Ei' hih louh siah mohsakna di kimu aka. Ei office a i conduct hong enle uh, ei scale zang in hong teh le uh, gensiatbei di i om di uam chih mahmah in a om aka.

24) CV, Rajasthan: A full picture: Hiai movement ah, a thulel a pang' ahi uh. Lungsimtak toh pang a omkei uh. Atleast the Innpi leaders.

25) GN, London: STC pu in aban agen utziak a tua teng bang gen masa ahihlam i theihlouh ding uh lauhhuai kasa. Abang hile Bible a bang in 99 nusia in 1 pen va hol lai hamham le, chi ngal sam ahi. Group khat ah hiaidan comment hon bawl uh. Why only STC khong chi le omta ahi. Nam pai vek akhu, Poi zel e. Heutu irresponsible neih chu poitak ahi maw.

26) CV, Rajasthan: Decorum himhim omlou ahi a meeting na uh. It's good that the audio leaked. They make themselves zero. Hikei leh, hiai sa'ng a, weightage nei mahmah zawlai di.

27) JTL, Imphal: Innpi institution te zero suah le, kuan hon represent ta di ahidi?

28) GN, London: Ei sung meeting te serious gemgum om lawlou chi eive. Kuva toh, mobile khoih toh, chiamnuih toh! Meeting lakloh lai chih omlou a ut hunhun a pawt pawltoh.

29) CV, Rajasthan: Reform process will kick start. That's what we are asking from the beginning, ain't it?

30) LV, Mumbai: Innpi lamsang in bill leh sixth schedule lam mah pibawl ni e. Innpi-te a zaw kinepna di omkei, tulel a.

31) CV, Rajasthan: PTC bang le, Mipi soudom a hong pilvang a, thu hon saatleh Zero to Hero suak di ahi.

32) JTL, Imphal: Bills sanga le insulation from all such future bills = 6th schedule or something similar.

33) CV, Rajasthan: JAC or JPO or Leader meeting omchia, A tuung a genkhawm diamdiam uh. Decision lak ding chiang a, khatkhat a pawtkhia ua, phone call vala uh, then the argument starts ...chihdan!

34) KS, Lamka: That’s how we are represented. Are we satisfied?

35) LV, Mumbai: Women group te toh saptuamte, bang chidan hiam a pankhop na omthei leh... Ma suan huaizaw maithei maw... Innpite muan sang a.

36) GN, London: Tua phetlou, meeting ma a fixed decision bawlsa hon nei uh. Huaitan a meeting a pai keileh amau constituent-te, JAC apat lakkhiat dia threaten zel! Innpi override theih mawk louh di hive o. Saptuam toh numei pawl te'n pressure piak theih, theihsiam sak sawm theih.

37) CV, Rajasthan: Hilele, as far as my knowledge is concern, Eilam representative-te’n tuh, Boss neilou uh chihdan ahi. Huaichet ziak a hiaitan kitung. En JAC te i zat bang a adangte’n empower lou uh.

38) ST, Delhi: Constituent unit chih bang kithangsak viau inchin, pawl omteng constituent unit a om ke’h ding theilou, belhtaak lou, chih hi maimah maw. In other word, huai pawl dictate di a om keileh chuh belh taak lou hi mai.

39) LV, Mumbai: Innpi kichi le khat a kikai khawm a goal khat nei a luangkhawm hi zellou ua. Leadership khong hong kikheng leh thutuam.

40) ST, Delhi: Constituent unit pen Diktatna, chihtakna, hoihna, gin-omna, etc and above all, Pathian bang himai lehzaw maw.

41) NT, Lamka: STC President huchi pau lele Simte-te tengteng ngaidan hi kimlou ahi.

42) CNL, Mumbai: Hiai Parliament session i hungaih di ua, maban a ciang khat hong om dia, innlam ah numei te makaihna in Guite Road i hon bawl pan ding ua. I tuailai te uh lah seminars te tungtawn a thutak gum dia din la ngam hi ta. Thanophuai ka sakte ahi.

43) NT, Lamka: Zonamkhandal kitam law mahmah a, I zogam ule nuam theilou ahi.

44) PG, Delhi: Ngaihdan: Innpi-te thugente a tribe mipi te uh ngaihdan hilou dia gintak huai ahihna a, tribe dang lawm i neih te houpih in, a tribe dan in gen mailou in, i issue uh a poimohdan gen in convince chiat thei le. Personal level ah, i lawm tribe dangte chiat convince zou le, nam kal ah ki theihsiam na lianzaw di’n ka gingta, adiak in, inlamte.

45) CNL, Mumbai: Ken Simte-te heutu khat kiang ka na genkha a, poi a sakdan hon gen hi.

46) CV, Rajasthan: Thulaah louh ahi, hilezong a context et a a’gen zong hithei ahi, a hua tuntun zong hisih in teh, PTC heutute chauh man zong hiven, a mite uh control zou di chi a suaikai a a khonung a lehpan kiit, hung hahpan un, en zong Martyr's te vui di ki-ut nailou ahi achi.

47) MH, Delhi: Pilvang hileh, tribe dang leader-te huchi pau le uhle amah na dai di ahi. Gamgi khungdek hilele Simte tribe leh Paite tribe bang khentheih hilou. Paite lak a kizep mang vekle hi ua. Tua a vocal pen a pang, a tribe pihte adi en khalou abang ve.

48) NT, Lamka: Simte te le si vui louh di deih tam mahmah uh ei. Contractor a bill pending delh ut lawta a kei dia.

49) GS, Lamka: Innpite’n i khut a salphate koihkhiak ding mohpuakna honpiak bangbang uh pawding chihtuh a kithukimna uh hipeuhmah phot e. Maban ah hon gumtu ding zonna a kineitusak lawdan a mipi kilat khak ding pilvang ni. Lawmzong ni hang.

50) CV, Rajasthan: BREAKING NEWS (27/11/2015): Muanhuaitak akipan thutut kizadan in Salphate Vui ding leh Vui hunding toh kisai a PTC te ngaihdan/muhdan bawl ding a ngetna/theihsakna Joint Innpi in abawl utoh kisai Paite Namsung ah CONSULTATION PROCESS pailel lel ahihthu zak ahi. Huaiziakin, mipi kuapeuhmah (adiakin, Tribal Manipurte) ana mawk patauh lou ding in PTC Heutute ngen uh ahih thuzak ahi. Thuchiang leh Thupukna a om hunhun in mipi zak/theih ding thusuah bawl ding uh ahihdan thuzak ahi. Huaiziakin, MIPITEN ngakzou tak a ina ngak hamham uh ngai tadih ahi. Long Live Tribal Movement!!!

51) TS, Germany: Tribal Women cih azatdan un, PTC/Paite cihzatna di munteng ah Tribal People chihzangta le; ei deihdan a lah pai di, tribal voice lah hingal di, ngaidan kikalh teng anti-tribal chih souhsouh di.

52) CV, Rajasthan: PTC in Paite namsung ah, consultation process bawl a ngaihdan la khawm ding chih ahiziak in, Huai bohzui na in, Paite milip kuapeuh in,ngaihdan siangtak leh practicable deuh ineih te hilh ni, pangkhawm chiat in, khat le khat ki thuap ni. Heutu toh Mipi kithutuak a paikhawm koi mah ah kua man nang zoulou ding .Namdang te toh kihua/ki-engbawl lou in khosakhawm ni.

53) LK, Delhi: Thum mite nakpi in thum ni - i nampi ki sui puk kha dek, dingtang dinga kisa lellel ahi. Ei i pukchia i naute ihmute i khasuah khakdekte khahlou in lenkip tou le hong khang lou mai di uh --good will prevail.

54) LH, Lamka: Paumal zat pilvan ngai mah mahta maw like paite chih nadi munah tribal chih bangin zang ciat leng.

55) LT, US: ZC a puk tak a PTC te'n tribe dangte samkhawm a na kaihruai di cih ngaihdan hoihtak neite’n eilawi mahbang a PTC te le thuneih khum a om ahicih a theihlouh man uh ahi. Huai toh kisai a PZT thilsawm bangle tawpsak ahi cih aki gen ngeita.

56) CV, Rajasthan: Daih dide a Heutute lam mitsuan hun ahi.

57) TS, Tamil Nadu: Thum tamsem ni. Toupa eilam a apan leh kua ahia hon daal zou di.

58) LV, Mumbai: Plan A- PTC, YPA, SSPP a fail lai leh. Plan B - Women Association te thuap toudia mansa a omdin a. (Tulai plan a fail phutphut sek a ngaihdan maimai).

59) LK, Delhi: Inlam a foundation kepna di tawh kuak hita, a kuak a thuk hunta diam? Sik lom i phan tou di uh aw le, chihkhong lungsim ah hong suaka.

60) TN, Shillong: Sik lom a lam dia kisa ihi. Lamdan siam ngai a, a lamtute leng velpih ngai ding ahi uh. Hun lutzek ding. Lam zoh chianga a melput didan design pihngai mahmah ding uh.

61) PG, Delhi: I thu kikupte uh a tangpi in short term goals a di ahi deuh a, long-term goal a hoih dia gintak kon share din: Student Orgn, atsum or zsf or sspp-te’n high school student-te lak ah seminar khong hon sai thei le uh, tutung i buaina uh solution taktak hon tunzou nailou ding ahihziak in. Long-term goal etna in, tua i buaina te uh kha, nam tuamtuam te iki tuahtheih louh ziak ua, i thil ngette uh suk buchin a om thei ngeilou ahi, huaiziak a as a tribal a i ding khop theih ma uh, i buaina uh veng theih lou ding ahi chih hah stress le.
62) MH, Delhi: PTC in consultation neihsawm, hoih kasa a, age group bang a khen in, veng khat, say Bungmual bang ah, innkuan-a pateng, a zoh nungak - tangval, leh Tuailai age-group deuh teng toh. Huai hun ah PTC, SSPP, YPA bang kipawl in, PTC hong piankhiak dan leh founding fathers te'n bang tum a ana phuh uh ahia, tua ei koi a om, koilam manoh ding chihte khawng houlim khawm di, zuih dia hoih thute kihilh kawm ding, hileh khotang buaina tamtak bang a le phatuam kha thei ahi. Pulpit ministry sang ale effective zawthei ahi, huailam a.

63) LS, Delhi: Rally/protests hunte ah Salphate video a kiplay chiang mahmah in tawlhuai i chi hia, khitui taak khekha sek. Huaite lou ale puaknat dingdan tak a pawna hunkhop ki-om. Huchi hinapi a bilh a thouzou nailou a a ground mahmah a om a puaknatna chang thei nailou lai pawl, tribe/Innpite heutu, om chih in ngaihtuahna hon suna mahmah.
Ataw i deen chiang a, amau heutu tamloute leeng varvar ding kisa tuan uh a maw?
Bangteng hileh amaute eikhong lelte apan lesson leh opinion la utlou ahihtak uleh va dawtdawt selouh a gamchiam zuan in aknou chiakchiakte kizuui daudau mai ni uh maw.

64) CNL, Mumbai: En le salpha innkuan video ka etsuak leh a jing in mit bok neunuau in ka thou a, office kai ni di hileh tuh kuanthei lou ding hial di. Huai naupang in "Nu thau a tang a dim a om hon leisak in, ken le mi ka kap ut" a cih pen ka ngaihtuahna ah a om nilouh hi. Naupang khasia leh lungkham te ngaihsak kha lou te ihi zaw mah ua. Ka hehpih petmah hi.

65) LS, Delhi: Short term khenlam a Long term den a PG gen kha poimohtak ahi. I future Politics uh kibilsih a namvai policy i genchia manthei pahdia awareness kipiak poimoh lua hiveh aw. Tua Salphate PTC khut a hong kipekhia kha puakgik a la lou a it's an opportunity / challenge chi'n kila thei chiat henla, huaikawm in saptuam heutute'n seminar hoihtak a hon saite'n gah kipahhuai hon suang henla politics leh khalam ban ah diktatna a awakening hoihtak hong suakleh nam hamphat, 'a nation raising out of the debris' kihi di. Pathian aw, kou namte hon domsang in, Na min pahtawi a namdangte adia vualzawlna naak hidi'n.

66) MG, Lamka: Hilua. Tuhun kha ei mite Pathian in hon domsang nuamlua a ze-etna hichiteng kituak hithei. A’ blessings in disguise chi ni, for nation building.

67) KS, Delhi: Selection gahsuah tua imuh uh ahita a, MP toh kisai in Pathian in kihei unla India dan zui in kitelna siangthou neita un, na hon paisan sawtta ua Ka hon taisan ma in bill 3 tungtawn in ka hon sam ahi chi hi tawk diing in ka ging ta. Lauh neikei unla social reform le bawl un hon chi ahi diing. Political status nei le uchin le social reform na bawl kei ua tua na paidan ua na paitouh ua leh na Guite Road uh hiai sa thuk zaw a Canal suak di ahi le hon chi hi di ahi. Social reform lunggulhna, ZRO policy base a dou ngamna, ZC dou ngamna, Innpi tengteng dou ngamna leh MLA te banah MP pa daih dide na te a kipan a hong kilang, ken ka na lakdante ahi.

68) GN, Delhi: Zanlam a Salpha Family khat in MTFD a a gen Khak; ka sanggamte uh luang politics niinpi kimawlna a zat di’n ka phalkei uh hon chi met lel!

69) LS, Delhi: PTC in consultation process pan thei dia omta chihbang zaw kipahhuai petmah e. A bil ua thouzou nawnlou phial ahi ta de aw, i chihlai in mipi movement /voice a ngaikhe thei lai ua lametna vaak kimuthei nawnta. Pathian itna in hon taaisan nailou eive. Tuapan in heutute encourage lam mah pibawl zaw lailai leng, lukhong a neizaw mai diam maw. A ki-rank pih uh Tribe leaders te apan leng enghouna tampi tuakkha mai ding uh ahihman un eite amau adia thanopna petu i hih ngai uh hi ve aw maw.

70) CNL, Mumbai: Papi ngaihdan khengthei nonlou di-te a ki buaisak lou in, kikhenna lunggulh a kiman tuailai leh nupi te toh phut touh ding ahi ka ci. A gah next generation a muh teitei ding in. I Saptuam deihthoh tak te uh leng lungkelou in hongpang semsem uhen. Ei khang a, kei hun cih te mai hilou in. Hezekia in a gamtat ziaka Pathian hehna ama damsung a tung lou ding ahihziak in ka kipak ci mok hi. Hiai dan ei lak a i om khak ding uh lauhhuai ka sa hi.

71) LS, Delhi: Our next generation's fate will depend on a history that we are in the making NOW! Kill the Bills and free yourself OR be indifferent and be doomed, all your coming generations.

72) LT, US: We should be proud that we are the movers of social reformation in our society.

73) CV, Rajasthan: Straight from the heart apan thu I genleh, mi’n lathei, nethei, huai a genpen numei bang ahihlai leh, neknop diak chih ahi, ka muhdan.

74) GN, Delhi: Mi'n gen a neih ua lele nawk thuk sese lou in, sialpi vuahthuak ding in, a issue mahmah veitak a i talpan pih ngap nak aleh tangpan dia le a tawp dengngap nanana chu hon guk muan omthou di eive . Mi va huat hiam va phil di chihna hilou a, lungsim zau neilua kichi in I ki-accommodate dekchia le; etsakna in, 1997 buai bang i cheimawi a, unau melhaih hun chi hang a, hlele a khonung a hichituk a i dengdel lai a le dingkhawm thei didan a om mawngmawng lou. Bang ahi di a stumbling block masa chih kidong leng, kingaihtuah thei te chiang in hisap-dan neilou om dia gingta khol lou ka hi. Bangziak a vaikhat I sat himhim leh koimun hiam a ki tawtah? I ngaihtuahna uah bang hiam khat lang pah di mawle.  I tup uh ana lianlaw kha a, a neu nounou, itu-ita khang a i set touhdet theih dingte uh le ngaihsun pha non lou hita ihi. Mi educated or a isue thei tatak lou a emotion maimai kho hamham te khawng kha hun paihna dia pammaih sak taak ding hilou hiam? Thupil in, if you throw stones at every dog that barks, you'll never reach your destiny achih kha applicable mahmah kha di tulel ah.

75) KS, Delhi: Kenchu Gospel thakdan in ka ngai a ka lungsim a om bangbang piak a om bangbang ka hon kum zungzung ahi mai sek. Gingtu masate a kipan naktak a i zil ding uh ahi. Biak inn lam theihna ding leltak a le khetzaak zeep chihte ana thuakngap ziak ua phetlou a means uh kha non violent leh peacefull means ngen ana hi. social boycot a om le poi ana salou uh. Innpi nutsiat mai bang le poi ana salou khop a ana pan ziak ua Tang thupha ana kimukha himai zeen a maw. Pu Thangvang Guite bang hausa hihna ka hon pe na di uh a chih chiang ua le utlou chi bilbel ngam chitel uh hive aw. Nitum ngeilou Zion khuapi la phuaktu bang i ngaihtuah leh a nak lungkham ding dan kisui baanlou. A deih uh ana pianthakna uh len tinten maidan uh hive aw.

76) DN, Delhi: Sixth Schedule deihhuai lawtel himahleh kinephuai bang a, gen a phatuamsa nawnlou hi ing. Prof. Meijinlung Kamson MoS ( Home) ahihlai in gahsuah ding in hong kilang a, himahleh Naga leh Kuki te deihdan kibatlouhziak in tumkik hi. Pawl khat in Sixth Schedule area khat a kipuak ding, pawl khat in area tuamtuam (tua ADC area dan) a kipuak ding chih a deihziak un kituakthei lou a, tumkik maimah hi.
A reality en nawn leng, Nagate'n kum 50 val a sual uh, a provision kibangsim mahle, sixth schedule ut deklou ding uh hi. Non Naga tribal areas a teng dingin Sixth Schedule hon petuam ding uam? Haksa deuh ding hi. Kuki te'n Kuki state chi a kikou hang un a PS lungsim ah Nagate a na bawlsak kawm un kou a ding leng hon bawlsak un chi uh hilel dan in ka mu hi. Ei a pawl gen nawnta leng, i political dream uh LIGHT HOUSE tan a bei a batna chiang om hi. Zanuam sim kei mahleng Political solution taktak ding ah KUKI nuai hong hithou ding hi. A huai khawng mah theichian kilkel a i heututen ZOGAM vaang a contract naa, building innlam, bolero lei khawnglam hahbawl zaw uh hikha ding ahi.

77) ST, Delhi:  Approach ah radical deuh ngai didan bangta ei, i paidan uh ka muhdan, aziak, our MLAs and MP are supported by our Innpis (except PTC, of late). This has been crystal clear now as Thangso was quoted as saying that i won't speak (in the parliament house) until and unless our innpis ask to do so...now who is with the mipi?

78) CV, Rajasthan: Namdangte hon chih nate, hon attack nate leh hon simmoh kampaute uh, react kei ni. Social reformation taktak omna'ng a ei sung ah kithutuahna chii kituh panpan ahi. PTC, YPA, SSPP a heutute'n mipi sou hong dom panpan uh ahi. Heutute ten mipi te thu hon zahtaak sak a hiaitan a Innpi dang te overrule khum a a omtheih uleh, ei Mipi tenle reciprocate ni. Heutute zahdan siamni, hunpaisa a omte a fellouh na uh, a chit zohlouh na uh chillum a valhdan kisin ni.  Hun hong pailai di a a chitzoh louh a uh hong om dite ah leh theihsiam na toh a puakdan siam ni. Ei chauh a ding kha chihziak in lungkiak nading a om zenzen kei. A hoih zaw, a nuamzaw leh hatzawk semna ding kalbi poimoh tak hizaw ahi. Huai kawmkawm in lawm bawl dan siam ni. Namdang paudang te'n hon iiplah leh hazat uh heh na a lalou in mahni kivel thak na in la ni. Huaitoh kiton in, Social Media ah Limlak leh Thugelh namdang leh midang sukzah lak thei ding te khahkhiak tawpsan ni, a hoihlouhna omleh, hoihna a thuksawm ni. Let us show we are way better than them . Huaiziak a tu hun kha decisive mahmah ahi. It will be a defining moment for our Tribe and society. Let's not break it.

79) JT, Delhi: Zanzek in MTFD heutute Vincent Pala muzou, Parliament Library Building ah hong pai ua ei Manipur tribal employee te toh kimuhkhawmna kinei hi. Huai hun ah, Eimi toh Naga lamte aman liai teng kikim a, Kuki te 1 le muhkhak hilou, "buai, meeting, urgent work" chi siausiau uh.

80) KT, Delhi: Dohzou lungput nei a pai ngai. Huaiziakin Joyful hon gen unaute hongtel dia i lamet hong tellou le "eimah ve" chih dan a koih leng maw!

81) KT, Delhi: Laibu khat akipan kon quote: When the rule of law breaks down, citizens no longer respect authority. In time, lawlessness becomes widespread, and people begin to long for order and safety. They look to anyone who promises to restore it - no matter what the cost in freedom. And history teaches us that they often look in all the wrong directions.

82) CNL, Mumbai: Huai heutute i demdem leh Paite sung ki sezak/satzak di cih te pansan hong om toutou lai ding ahihman in, ei group in tuh huai pelta i hi a, kibuaisak nonlou ding leh ngaihsak nonlouh ding ahi.

83) LS, Kolkata: A leader is criticised because he is a leader. You cannot criticise the mass. When you are a leader, you stand out and attract criticism. If you are among the people, you are just one black bob a leader is leading. So, a leader has to be always strong, level-headed and calm. As long as you stay focussed with the right knowledge and the desire to learn and listen, then you are a true leader. Hold your chin up and lead. The people are bound to follow you!

84) MG, Delhi: A Leader-te tata khong in a mipi-te khong a hon criticised pat chiang ua bel, FALSE LEADER Vaihawmna pailel, chihna le hipah.

85) TTL, Delhi: Bangin a issue, hichituka pressing issue mutheilou dia I tribal pih tampi mit vaaisak a maizen diam maw? Gelmawng e (thumvei)! Mihing bang atel hiam? chihphet a om hi.

86) TN, Shillong: Tulai a I movement uh paitou zel pen 3 bills khen lam ah abiktakin Paite sungah transformation a om zoh kei a, MLA election in ahon lap ngeingei leh, tua ei sung buaina neptak hong hithei ahihman in, eisung ah reformation/transformation a om matan reformation sustain touh a, i Numei pawlte uh leh PTC heutute mipi'n i backup touh den uh ngai mahmah ding. Tua I gengen heutute un leng sihngam a pang ding sum leh pai toh mi nei uh ahi chih manghilh kei ni. Tuni a a daih dide ziak uh ahih leh majority opinion ahih ziak lel ahi.

87) CNL, Mumbai: It should be our concern now. Not what other tribes say.

88) MH, Delhi: Hilua, tua MLA-te i deih nawnkei ua, ahih hangin, a khen khiakna di hoih i muh kei uleh; Ui amah luak a kiknawn kibang zel kha di hi.

89) LV, Mumbai: Paite cih ziak a tua ei dinna mun a ding vekLou, Ngaihdan tuamtak nei bangle omlaw di. Hiai sung a ngaihdan te zuak khiak dan siam le.

81) TS, Tamil Nadu: Thudik, thutak a ding ngam, heutute le blindly a follow ihihna i show ta ua, sustain teitei sawm ni. Tribe neuneu te'n zong hong zahtak pah ding uh ahi. Reformation process kipanta, tangtun ma khawl thei hilou ihi.

82) TH, Chandel:  Tu'n chuh PTC bang le mipi ngaihdan a pai theita a bang ua ka kisak theihpih mahmah.

83) CNL, Mumbai: Nunglam enlou in haat tak in pai peuh leng ikim-ikiang te zaw, hon zui di sa hi uh. Tua I maban ua, a sungil (core) phu dek pan ihi ua, tough decision laak angaihna bang le hong om ngei' dia, amasa sang a khauh zaw a kivauna bang le hong omlou di kuan a I chih thei a? Himahleh, Lotta ji bang in ki nunghei kei peuh le maw. I numeite tuhun a bangmah dalzohlouh i dinna ua kiptak a hon phutsuak uh ngai hi.

84) JT, Delhi:  PTC in atutkhawmna ua: 1) Upa chingkam dot tham di consultant team bawl di; 2) veng chih a consultation neih di; 3) Joint consultative meeting in Nov 30, huai zoh a normal life restore a di a chih endorsed uh, leh, 4) sivui hun di veng chih consultative meeting zoh lam a gel di.

85) KS, Lamka: Advisory Board ah upa chingkam te le tel henla, Tuailai tulai khovel toh siamna/theihna lam a ana sangzawdeuh te le telthei leh.

86) KS, Delhi: Political Unity kichi hih i etdan uh diksak peuhmah phot le hang. Nambing unity leh politics a unity chihkaal i khensiam leh theihsiam diing uh ahi. Unau Mizo te'n hiai ana theisiam mahmah ua, a khangtou nam ahi maimah uhi. Beh leh phung kibang ihi, kikhen theilou ihi chihlam view kha politics a i zat nawnlouh ua huai taikan a issue base a ki unite thei teng ki unite a pankhawm ding ahi. A utloute opposition chihna le hi tuanlou piangthak nailou le hithei uh ahi. Paite sung kituak vek ding a leng kigintak ding ahi tuan kei a, tua ibiaina a i kithutuahna a issue mahmah leh hiai a kipan bang chi a igam in suahtakna muthei ding hiam chih i ngaihtuah leh tangkou zawk ding uh ahi. PTC leh ei Paite nam single out dan a i kingaih mawk zenzen leh nungtolh manzek ihi uh chih i theih ding uh ahi.
Martyr te vui ding phallou in i tangkou ua, innlam a tangvalte nupite a na kikhawm unla ana nang un.. non-violent, peacefull tak in na AW uh ana suah un i chi a ; facebook, whatsapp te ah tangkou ni i chi a, ihih ngei ua lohching ihi phot peuhmah un ka mu a kipah huai. Stage khat a lohchinna chu lohchinna kepbitna in hon zom ngal a, STC president pa thugen hong viral a hehhuai mahmah hi. Niteng in ka ngai a, lawmlawm martyr chih word khat beek zanglou a misi naran bang tangsak in Nam khat Ulian ahihna zangkhial hina mai e ka chi a, nna ka sa mahmah mai hi.
Beh politics fight ihi kei ua beh politics above an issue ngenta fight ihih ziak un, Beh politics Nomenclature politics fanatic te ngaihtuahna kheel a i thought process uh i paisak gige diing uh ahi.
STC President pa leh huai meeting a tel a nui zaizaite ziak a kihih lungkham mai ding in i issue uh lian mahmah in poimoh lotel hi. Hiai issue a piangthak liai teng talpan fitfit chiat ding ahi. Ei Paite te'n Tribal Unity i chithei ua, Zomi leh Kuki chih khawng kigingsak nuam hetlou phot mah ahi. That does not mean, Zomi, Zogam a nungtolh ka hi ka chihna hilou in, Manipur a kipan a inntuan theihna dia step masa 6th schedule beek sualkhiak in hong om peuhmah leh maw. U K Muanniang in a dream a gen, “I do not want to live in a land which is called Churachandpur anymore; I wanna live in a land which is a reflection of my identity." Hiai U muanniang dream le i dream uh fulfilled na dia 6th schedule kipoimawh hiphot a Tribal Unity tuaziak mah a i zuak diing uh i letkip tinten diing uh ka deih mahmah. Huaiziak a Innpi te'n bang a hih ua bang a gen ua chih pen a Reaction bawl louh a nang leh ken i dream mualsuahna di'n bang ka hih a chih ah focus touzel ni hang.
Martyrte i galvan ahi ua, kei ngaihdan a tuh galvan te koihkhia a bang chi fight diing chih theilou mah ka hi. AK47 M16 chihte lah muang lou galvan tawi dia le deih lou ka hihman in Martyrte 6th schedule muhma huai le assurance hilou implement ahihma vuilouh hi thei uh hen chi ka hi. 6th schedule zoh bel nupite mahmah in kahtam a deihtawk uh a loh phot ua pasal te'n Sialdai noute ziak in ka kai zouta uh e chi a a Thupi thei bang pen a khaakkhiak ding ahi ding.
I fight uh leh melma talpak policies (talpak individual le hilou) ahihna ah, i means uh tua i zat touhtouh ding uh tuh Voices against any divisive forces, Voices  against the bills that killed 9 martyrs, voices for justice, Voices for the arrest of the killers of those policemen who killed our martyrs and taking pictures in front of police station, Voices for Tribal Unity, Voices for implementation of the 6th schedule in all ADCs. Non violence leh Ahimsha ah naktak in ki train tou in graduate sawm ni hang. Zohna nikhat tei ei a diing mah hi. Pi Aung in le hon proved zou mawk aihchiang in maw.

87) LK, Delhi: Unity hi manipur a tribal om 29 tribes te kigawmna kigen ahi a tribal tamloute kiphinna a ki buaisak louh di. I movement tribal movement ahi. Tribal right GOI nuai a ngen hilel hizaw ihi. Na kigawm ua leh GOI in hon ngaikhe ding chih diklou ahi. Tribal lands are in danger of being grabbed ahih ziaka protection under GOI ki ngen hilel. Thudik taklat pen poimoh zaw mite teng kithulual sanga. Thudik gum leh taklang leh ngen hilel zaw ihi. Patau kei ni.

88) KS, Delhi: Unity i lakdan pen kha diklou gige, huai tonkhawm gige kingakna lam zekai gawp in, Leader peih om nawnlou eive uale. Mipi te le haisawt lawkha ihi ua hi. Zahngai sawt lotel ta, thuaknak lotel ta ihi uh. Vai kuan bang le a kuan baihte ana ma pang baih un tung baih uh ahi. Huaiziak a tua kha kingak-ngak louh ding Innpite ngakngak louh ding, UPF/KNO le ngakngak louh ding, talpak kawk pat mengmeng diing.

89) LK, Delhi: The protest in Jantar Mantar: 
i) Its a protest against Manipur Govt's 3 bills that intend to infringe upon the constitutional rights of tribals in Manipur,
ii) Its a protest against the killing of 9 protestors/martyrs,
iii)  Its a protest by all the 29 tribes in Manipur,
iv)  Its a protest demanding justice and protection for the tribals and their lands under the Constitution of India.

90) ST, Delhi: Parliament session ah lah ei hon represent tu in bangmah genlou dia, MTFD te lah muang mahmah di, amau le ahihtheihna uh limit mahmah di, huaichia mipi frustrate gawp dia, i heutu lam te uh nohna hong hatzaw sem dia gingta ka hi ta. Thangso Baite thugen dik mah dia koih ka hi, innpi te'n sawl le uh gen di... Manipur assembly special session ah bill oppose dia sawl innpi te {i.e. UGs} omlou uh hi di ahi. I buai na uh zaw mipi te outburst achi a om na dia, hilele, Politicians + UG + Innpi heutute (wanna be politician) te ziak hi veh aw!

91) JT, Delhi: Banghiam hng piang le pianglouh pen thutuam in ka koih. Piang maithei. Pianglou maithei. Aziak i thilngette a semkhe theidia power tawi ei kihilou ahihchia. En i hihtheih tawp i suah pen a thupi ahi.

92) LK, Delhi: Do your best and lets follow them up with earnest prayers .. Iki sin patna ngen hia. Hiaitan tan itunle thupi lua ... Lessons tampi ki learnt. Lamkamite nidang kibang nonlou ding ...a gah masa.

93) GH, Lamka: Hihtheih tawp suah pen mihinga ahi a, lawhchinna zaw Toupa khut a om ahi. Doing the best is the need of the hour.


Compiled by Pu Khup Phaipi, Delhi and Pu Lian Suantak, Delhi.