Monday 11 January 2016

SALPHATE SUUNNA LEH HOULUNGKUP ZAAN | SALPHATE MORGUE | LAMA | INDIA

REPORT on ALERT ZONE & THE SINGTANGMITE
Present 
SALPHATE SUUNNA LEH HOULUNGKUP ZAAN
Compiled by-David Gouz & Lian Suantak

Patna thumna Nu Nemneilhing, m/o Salpha Khaizamang Touthang, in nei hi.
Introduction saulou leh Vaidawnna Lian Suantak in bawl in, i movement uh hatzawk semna ding ngimna a hiai bang program kisawm ahi, chi. Tu December-January naupangte school khawl hun a Dharna/protest-te i khawl mawk uh; hun pammaihlua ahi. Tuhun in Protest/Dharna sawm leng Student-te khawllai ahihman in mi tampi Full time a tel thei ding i hi uh chi hi.

#Thumkhawmna pitu Pastor Benson in Jeremia 7:1-11 pansan in thugenna saulou hon nei masa in thumna dia theihtuak khenkhat hon gen hi:
• I kipumkhat sem na ding uleh i diktat/kithutuah na ding uh. 
• Delhi lam a makai leh mipite a ding.
• I Movement uh kitatsat lou a pawl tuamtuamte’n pan hon laak touhzel theihna ding. 
• Numei pawlte/ nute a ding.
• Pawl tuamtuam a i makaite a ding.
• India President/ Prime Minister leh a Cabinet-te a ding. Adik-atang a ei Singtangmite a dia vai hon hawmsak theihna ding uh.
• Theih phaklouh mipi tampi i movement ua dia pangte a ding.
• Media/ Social networking site tuamtuam enkaite a ding.
• Saptuam heutu/ makaite a ding.
• Foreign leh gamdang a i unaupihte a ding. Eite Pathian’ Dan toh kituak a diktattak a i hin theihna ding. Pathian’ vaihawmna i ngak zohna ding.
• I movement deihlou a ana lehpan leh dikloutak a gamtat poisa loute a ding.
Hiai point-te gen khit in mipi'n thum khawmna kinei hi.

#Salpha inkuante apan thugenna Pastor V. Jamkhanthang in nei hi. Aman a genna ah i Movement [August 31, 2015 apan January 8 2016 (130 days)] sung i etkik chiang in i Movement uh maban sawnlou abat ziak in salpha 9-te’ sungkuante lungkim hetlou ahi uh, chi. Salpha 9-te kua phawkphak nawnlouh bangmai in Morgue ah daai dide in omsek ua, mi tamlou chik in hon ompih lel ua; hiai mi tawmchikte ziak in i Movement uh pai thei liailiai ahi chi hi. Salphate’ sungkuante chihlouh i heutu muan mahmahte'n leng hon khawl/daihsan uh a bang. Sivui utna leh Tribal movement daaltu di chi (seed) bang hong kituh in Victim family-te'n le warning tampi ka tuakta uh. Ka khasiatnapen uh ahihleh kuahiam in, "Ka hon gaal mankei a, ka office ah hong pai un," chia singpi nou khat delh a ka tai hun uh atam. Gen-leh-sak nei lelah JAC-te kiang a a'piakkhiatsa uh, chia hong kisoisel zel. Ka tate uh Business, Politics thanghuaitak a zat di'n ka phalkei uh, zat-le hon zatsak kei un. Sum tam deih jiak a ka tate uh vui utlo kahi kei uh. Victim Family-te Football mah bang in alang-alang ah hon pi ua, haksa ka sa uh. JAC leh Govt of Manipur in Hiamkham a bawl na uah ka khasia ua, kou hiaithu bangmah hilh in ka omkei tel uhi. Meitei official-te tellou a ei Tribal v/s Tribal in Hiamkham a bawl tel uh poi kasa uh. JAC-te’n Govt of Manipur kia’h k’on ngaidam uh achih uh ka pomsiam kei uh.

JAC in Manipur Govt kiang ah Charter of Demand pe mahleh kou, salpha sungkuante, a hon ngaihsak kei uh; JAC-te’n kon ngaidam achih jiak un ahi. Delhi a MTFD-te ngetna bang in victim Family-te’n F.I.R ngetna lai ka pia ua, himahleh hon ngaihsak louh jiak un poi kasa uh. JPO-te’n FIR kibawlkhin a chih uh leng Police te’n amau ki-defend na dinglel a abawl uh ana hi leltak. Kou, salpha sungkuante’n den chia jail baang khong zuut ka maban uh ahi. JAC-te’n Martyr-te hon pekhe mai uh henla, Government kiang ah si uh ahi chih report le ung ka ut mahmah mai uhi. FIR ki-file-te leng tutan in aliing hiam, maban asawn lam leng ka theikei uh. Martyr-te thu bangmah gen theilou dia suai n'on kaihsak ngal ualeh kon muanbang un, leh diktatdeuh in makaite’n pan hon la ve ua. Kou UISIH-AAKSIH a si mai di maw?? I sep ding omte thulhthulh lou in sem toule chih deihhuai kasa uhi. Student leh Numei Pawl hong kipante lah saptuam zang khong a mekmit hizel. Ei sung a divide & rule zang a Victim Family-te hon holh le na om ua, huaite'n hon tawpsan un, chi'n a hun zou hi.

#SLOGAN SHOUTING hun Pu Lian Suantak in hon makaih a, Mumbai apan a’ lawmte'n Salphate adia sum Rs. 20,000/- hon khak uh hawmkhiatna hon nei masa hi. Salpha Inkuante’ inkuan-khosakdan kibatlouh ziak in sum a tandan uh kibanglou ding ahihman in a kuakua in theisiam ding in ngen masa hi. JPO Convenor Pu Mangcha Thangzom in Salpha inkuante kiang ah sum piakkhiatna nei hi.
• Salpha Inkuan li kiang ah Rs.2500/- chiat piak ahi. Amaute: 1).Salpha Pausuanlian, 2).Salpha H. Paulianmang, 3).Salpha Khaizamang Touthang & 4).Salpha K. Lamkhenthang.
• Salpha Inkuan nga kiang ah Rs.2000/- chiat piak ahi. Amaute: 1).Salpha Robert V. Jamminthang, 2).Salpha Enkhankhup suante, 3).Salpha Thangzalian Phaipi, 4).Salpha Khamsianmuan & 5).Salpha Henlalson Gangte.

Tribal Unity leh FIR tungtang hon tangkou pihzek in, movement ngaihsaklou a bangpi hihle hi tuanlou a mahni inlum a ki-om a, meiphu ki-awi maite hon kikou keep ka hi uh. Hiai a ka kikouna uh bangdang ziak hilou in, na innmun uh khawng hon humbit sak sawmna ahihman in inn a om a, bangpi hihle hi tuanloute’n, gam leh leitang humbit ut a Dharna tu gigete singpi nou khatbek hon pe le uchin eive le, chi’n challenge bawl hi. Tuzan i slogan samh ding uh; a minpu a samh mailou a, lungsim taktak a hong pawt gam-leh-nam itna ziak a samh ding ahi. Huaiziak in a minpu maimai a samh ding na hihleh samh se dah in, chi hi.

Hiai Hospital mahmah ah Doctor leh nurse tampi na om ua, hiai Morgue mun ah minute bangzah salpha inkuante nana tutpih khata a? Ahih theihleh zingchia kipan Doctor hi’n nurse hile chinle na hun manphatak minute 5 bek hon pe di’n kon ngen hi. Hiaimun ah officer lianpipi na om ua; Salpha innkuante minute 5 lelle tutpi dia maw na hun uh na it uh! Nou a ding le hi khathou eive, gim-leh-tawl khawksa lou a ana tute tutsan. Lehkhaden deng leh zu dawn a hun tampi na zatbei sang un hiai mun ah na hun minute 5 lel na zat uh manphazaw hilou hiam, chi in slogan sapna hon makaih hi.
SLOGAN kisamhte:
ü  LONG LIVE- TRIBAL UNITY!
ü  DELHI-TE – LUNGKE KEI UN!
ü  FIR-KINTAK IN!
ü  UNAU KUKI-TE- DAMSAWT HEN!
ü  UNAU HMAR-TE – DAMSAWT HEN!
ü  UNAU HMAR-TE – DAMSAWT HEN!
ü  UNAU NAGA-TE – DAMSAWT HEN!
ü  UNAU ZOMI-TE – DAMSAWT HEN!

#All Manipur Tribal Women Union Churachandpur (AMTWUC) apan nu Nianglian in KIKIMNA & PANKHAWMNA chih pansan in thugenna hon nei hi. Esther 4:12 a simzoh in numei pawlte panlakna tuamtuamte hon gen hi. Leitang thu a hihziak in akua-akua in na kisa chiat a, ei pang keile kua pang ding hiam, chi’n mipite chouna hon bawl hi. Numei pawlte toh kisai UPDATE hon bawlna ah tunaizek a Sinzawl program thu ah JAC-te kihoupih a, amau toh kithuzak in Dec. 27, 3.30 pm vel in information kipia in duty kihawm hi. Dec.28 zingkal dak 4 in duty kipan in i pantheih dandan in pangle Pathian in vualzohna hon pe ngei ding ahi chi-a kihanthawn in, gam-leh-nam it ziak in pitek apan naunawi pe laite na ngawn hong pang uh, chi. 3 Bill-te deihlouhna leh Manipur Govt-te ki-against ahi chihna a kidaal ahi a, haksatna tampi toh ki zaanhak hit-het hi. Mipite kipiakzohna ziak in Tribal Women-te Calender le kibawlzou ahi chi hi. Thil banghiam a omleh thudik zonkhiak ding ahi. Tribal numeite hansanna leh a thupi’ bang un pasal-te’n leng hon nungthuap un, chi’n ngen hi. Hun paisa a hihkhelh omte ah i kingaidam ding ua; tuapat kituaktak a pai a, khe-khat a dingkhawm ding; ban ah i pilvanna ding uh bel - Unity toh kisai a kihouhou a, atawp a hitheilou hiveh aw chia i khit naakpen poi lua ahi, chi. ‘Hithei’ chi in pangle hang hithei ding ahi. Thutak ah dingkip lehang history a manglou ding ahi. I lungtup i zasak ding a, pangkhawm lehang i tup lohching ding ihi chi hi.

# Joint Philantrophic Organisation (JPO) apan Convenor Pu Mangcha Thangzom in I PANLAKNA ULEH MABAN chih pansan in thugenna hon nei hi. I subject lou a kalsuanna om khak cia kisuanlahna lianpi om hi. Boundary nei a nna seem kihi vek ahi-a, JPO-te mohpuakna hong kipia-pen Post Mortem bawl chauh ahi a, himahleh thu tuamtuam hong om in, hong kikai matvek hi. Unity a poimohpen ahi a, Bill 3-te 7vei bang si lehle ei ah kipumkhatna a om keileh Meiteite’n hon nuaisiah thouthou ding uh ahi. Tribal unity toh kisai a Whatsapp leh Facebook kihouna khawng a kitawng a i om sang in thuhoih i sakte gum in, hoihlou i sakte dawng sekei le hoih in i damna hizaw ding, chi. Thumna tawh pang in kalsuan le ei adia lampi hong om ding ahi chi in ahun zou hi.

# All Tribal Student Union Manipur (ATSUM) apan Tribunal General Pu Muan Tombing in KIPUMKHATNA & CHALLENGES pansan in thugenna hon nei hi. Tutung i thilsual ua thil kihihte himhim mimal kuahiam mahni a dia sual ki-omlou a, Gam leitang thu ahihman in i gam a dia sual i hi. Kia thamlou in khangsawnte a dia le sual i hi chi hi. Haksatna tuamtuam tampi i tuak ua District tuamtuam a heutute kikaikhawm in meeting kisai a (at Lamka), Kithutuaktak in i tribal pihte tawh ki-support himahle eilam, i Innpi lamte’n thutuam ana sai manzel chiang ua kipaikhawm thei taktak lou ahi. I sung a naktak in Divide & Rule kichi kipumkhatna susetu hon play Manipur Govt ahi a, amau i Movement uh betdaih ngeingei ding leh i thuneihnate tawmsak deuhdeuh ding sawm in pan naktak a la ahihman un i ma uah challenges i neihte doukhawm le i lohching di ua, nang leh kei i din ke’h kuan hon humbit ding? I representative-te kam-khat a pau uh ei kam sawm sa’h ngaihzaw hi-a, hilehle tutan kuamah apau om nailou a, poi mahmah chi. Lungsim zazaw pu in, i ginomna hihhaat thak ni. Hiai i movement i lohching ma ua i tawp ngeingei uleh haksatna tuaktam deuhdeuh ding i hi. I khosuahna ding gum ngam a pau ding heutu poimoh i hi. I movement a khawlleh nelhsiahna uang deuhdeuh ding, chi hi.

# Pu Khamkhanthuam, Advocate in LEGAL ASPECTS ON TRIBAL ISSUES chih pansan in thugenna hon nei hi. Govt. paidan in FIR poimoh petmah a, a Family-te’n a complaint ding uh ahi chi. Tutan FIR register louh a a-om poi asak thu leng gen hi. Tutung 3-Bills toh kisai leng a hih theihtawp suah in talk-show bangle 2-vei a lawmte toh poimoh a sak jiak ua bawlta ahihdan hon gen hi. Indian Constitution toh kituak in dan kibawl peuhmah in Fundamental Rights a kalh louh ding chih ahi a, tua 3 Bill-te’n kalhkha ahihman in unconstitutional hivek ahihziak in hiai bill-te kideihlou a, apaisuak bel lamet huailou chi. Eilak ah legal awareness naktak a bawl poimoh a sakdan leng gen hi. Indian Constitution nuai a MDC i neih theih hamham leng Manipur govt. in financial power hon lak khiaksak ziak in 30% kia zattheih in om hi. Hiai deihlou a 6th Shedule i ngetlai in unau Naga lamte lemtanlouh ziak in zat theihlouh nilouh in omzel hi. Bangteng hileh dan nuai a om i hi a, tua dan bangtak a zat theih ahih a, i hamphatpih theihna ding in a theite dong in, panla lehang i gam humbit theihna ding ngah ding i hi chi hi.

# Tuazoh in tuzaan a MTFD makaihna a New Delhi a Jantar mantar mun a Slogan thusamhte ngaihkhiatna kinei hi.

# Pastor Benson in I KINGAKNA & KIBULPHUHNA chih pansan in thugenna hon nei hi. Singtangmite kibulhphuhna ding i biak Pathian a omlai ziak in lungmuanhuai in, kipahhuai hi. Amos 5:12 pansan in Pathian mitmuh a thil dik kichi bel imi-isa te’n thil i hih a i gup ngam a, pan i lak a, i gen ngam a poimohdan hon gen hi.
Diktatna tellou in i saptuam leh gam-leh-nam leng pukse ding ahi, chi. Diktatna in nam khat peuhpeuh adik in a tawisang a, diktatlouhna in i nam pukse sak ding ahi.
I kisaktheih ziak un pukse dimdem ding i hi. Pathian’ diktatna tawisang a, Pathian hing bia dan a kikoih a kimuang mahmah napi i gup taktak louh jiak un pukse dimdem ding i hi. Khristian, Pathian hing kibia himahleh diktatna paipih lou a, diktatna i kaih kawileh Pathian hing bia hi tawk lengle i pukse dimdem ding uh. Sianthoutak a Pathian i biak keileh i Khristian hihna bangmahlou hi veve ding hi, Khristian hihna or society i puah utleh a masapen a i saptuam leh eimah i kisuk siangthou a, diktatna a kipuah masak kul hi. Tua hileh i society uh hong dik ding ahi. Civil Righteousness a diktatna poimoh masa penpen hi. ‘Where is God?’ chichi mahle Pathian in a background a na sem gige ahi. Khotang lak ah diktatna i paipi keileh khotang pukse ding ahi. Pathian in diktatna tellou haw mahmah ahi chi’n a hun zou hi.

# Dotna leh dawnna hun saulou hon hi a, huai hun ah Lian Suantak in: JPO-te’n misi suunna/ gaalna a Morgue a lenkhawmna January 5, 2016 tan Krismas-Kumthak ziak a break puang chih ah; tuni January 8 hita a, chikciang a pan nawn ding na hi ua, chih dong mahleh JPO lamte a paikhit vek ziak un JPO a pan dawng tu ding omlou suak hi.

# Short Speech Nu Biakmawi in hon nei a, Thugenna hun conductor in a piak ziak in kipahthu gen masa hi. I gam-leh-naam in nekgukna tangkoupih ngamlou i hi uhiam? A ngam na omkei uleh mipite mansa gige ka hi uh. Superintendent of Police (SP) kiang a i Salphate toh kisai FIR bulh di gen ngam lou ding maw?? Sepaih thahatna ziak a i gam vengbit dingte’n hon vengbit lou uh ahihman in i gam-leh-nam vengbit thei omsun mipi-te ahi. Lim (Photo) kila ding maimai a hiai mun a salphate omna ah kuamah va pai nawnlou ding in mipite ngen hi. Tuabang a Salphate suun taktak leng hilou a lim va kilakpih maimaite: a en tute adia nuamlou leh thuak hak mahmah ahi chi.

# Candle lighting hun Pu Lian suantak in hon pi in, Salpha inkuan 9-te apan mi 9 mipi mai ah hong dingkhia ua, amaute Candle apan mipi’n mahni candle chiat kidevak hi. Candle omzia amah kidetum a vaak piakkhiat ding chih ahi. Huai vaak pansan in siamna kizong in lehkha simna di’n kizang sek hi. Tuhun in bel Salphate’n amau hinna siit neilou in mipite ading in pekhia ua, amaute itna, suunna leh zahtakna leh Protest-na in Candle kidevaak hi. 2-Minutes silence ‘a tribute to our heroes’ neihzoh in hun khakna ding in Upa Jamsangchin in thumna nei hi. Salpha innkuante’n a candle-te uh hon koih masa ua, amau hih bangbang in mipi’n amau nung zui diamdiam in program khak ahi.

Program zatna dia Kiphal Chiamteh thamte:
ü  Sound, Light & Generator hong enkai: Pu Mangboi Lethil
ü  Coffee: Pu Coleson Vualnam & Pu Siampu Thomte
ü  Rs 700/- hon thoh Pu Gousut
ü  Rs 500/- ngen hon thoh: Pu Biaklun Shoute, Pu Ginbiakthang Suantak, Pu    Goukhanchin Hangzo leh Pu Chinmuansang
ü  Nu Mary –Generator
ü  Media coverage hoihtak HORNBILL CABLE NETWORK in hon bawlsak hi


HIAI HUN A LAM CHI TUAMTUAM A HON KITHUAHPIH MIMAL, MIPITE LEH SEH A OM BANGBANG LUNGTUNHUAITAK A HONG SUBUCHING KHEMPEUH ALERT ZONE LEH THE SINGTAMITE WHATSAPP GROUP-TE’N NA VEK UA TUNG AH KIPAHTHU KON GEN UH HI


OUR LAND - OUR RIGHTS - OUR IDENTITY