Monday 26 November 2012

Progress Report Card



HIGH SCHOOL kailai in Progress Report Card (PRC) kichi Exam-na a i result, attendance leh criteria tuamtuam a i progress-dan bangkim tomkimtak a atuanna kinei hi. A vangkim a exam zohchiang in heutute’n, “Na nu-le-pate ensak unla, a suai uh hon kaaisak in hon submit nawnpah un” hon chizel uhi.


Exam-na a i hihhoih sim chiang in kipak mahmah; inn tun chiang a nu-le-pate etsak dingkaal kingaklah thei mahmah hi. I failed chiang a chu inn tun ding lithuai vungvung zel. School hoihtak a i kaai a lehkha i simhoih nakleh PRC se ngeilou a, himahleh school kaai ginalou a lehkha sim i zawntat chiang in bel ‘Progress’ chih tumal lakkhiat a ‘Report Card’ chihlel di’n hoihzaw bang hi.


School/College i hong kaai nawnlouh apan PRC kinei nawnlou a, lam tuamtuam a i progress-dan hon enkaai ding tuan om nawnlou in i hinkhua i zathoih/ hoihlouh mahni kiveel ding chih ahita mai hi. Mahni kiveelna di’n i lungsim put, bangpeuh hileh i hih/sepdan, i hun zatdan, ineek-idawn, iduh-ideih, a taangpi a mi kipak-lungkham thei i hihdan, eikia a i om chi’a i lungsim putdan, thawmhau i kisakdan, i hihna dandan a i lungkim theihdan, chihte bang. Ahihke’h i lawm hoihte hon muhdan bang, mi’ hon etdan, mi’ hon koihdan chihte ah mahni hihna kiveel theih hi. Himahleh i hihnatak kiveel ana baihlam khollou chu ahi ve. Huai i chih lailai in i ut peuhleh kiveel theihna tan bel kineilua chu hizel.


Theihlouhkal in hun ana pailiam zungzung a khosung khawng i daakveelleh kikhek petmah himai. Kikheeklou khuuk omlou chih ding hi’nteh! Lam tuamtuam a khantouhna tampi muhtheih ahih lai in nidang a pitek-putek i chihte’n hanmual hon liamsan vekta ua, neudeuhlai a kum 50vual i chihte tuchi’a pitek-putek  higai simta uh. Ei mahle i ‘kum’ tampi ana kibehlap a, ‘Ka neulai a..’ chia geen ding hunkhop kineita.


Hun in bil-a zaaktheih di’n bangmah hon gen tuanlou in daaitak in hon taai liampih zungzung a, nidang deuh a nungak-tangval i chihte tu’n nupi-papi a hong hita ua. Chi kei ve ‘tu’ bang mu hialta in khosung a nidang a Philantrophic Organisation a tangval sawl zaangkhai/ taaivial a kizangte tu’n Val-Upa bang hita ua. Ei mahle naupang i kichihlai in tanu-tapa bang kineita. Theihlouh kaal a i tate bang hong lian mawk ding uh hilai! ‘EH!’ i chih toh kiton a i sambang hong kaang dia, i taksa bang hong kia in haatlouhlam hon manoh hulhul ding. I maai bang hong vuai dia, nupa votsa (?) in kikawi mahle kikawi lum zou nawnlou a i om hun hong tung ding; huai hun tanpha dam dia Toupa’ hoihna i muhleh, chihman in.


Hiai thugelh simte lak ah mi khenkhat kum 70 vual hita khong a om dia, khenkhat leuleu bel kum 14-15 khong le a om kha ding. Zi-pasal nei nailou i om dia, ana vangtah kha le zaw i om kha thei. Amaute’n hon ngaisiam zual uh henla, zi-pasal nei i hihleh i zi-pasal toh ki-ittak in hun zangkhawm le; kum 70/80 bang i hong phaak a, i hong haat nawnlouh hun chiang a, ‘..huailai khong..’ chia i houlim noppen hong hi kha mai ding eive. Tu khong a sitsim a i chihchihnate, i hawmthohsim nate tata bang i hehpihnapen hong hi kha ding hi.


Tulel a na koppih - nang toh kihunlel ahih ziak a Pathian in nang’ phutawk hon piak hikha ding eive. Ka lawinu kiang ah, “Adam adi’n Evi, Joseph adi’n Mari… Kei adi’n Nang..” ka chisek hi. Damsung adia nupa hiden dia i hong kiteen khitchiang in i hihna tuak tampi- hoihna leh hoihlouhnate kitheihchian zawk in om a, i hihna bangbang kipomsiam a kipahpihdan siam mah hoihpen hita. I koppih bukimlouhna, hoihlouhna lampang i muhte simmohna a zat sang in huai ‘a simmohhuaina pentak kei adia ka phutawk hi a’, chia pomsiam kha nupa kituahna thuguuk hi kha ding eive. Huchia acceptance hoihtak nei theite adi’n bel ‘ka phulouh na hi’  kichihchih ding hizaw mahlai ding…


Teknung-vuainung a i dinmun leh i houlimna ding thute tukhong a i hindan ah kinga kha mahmah ding hi a. Hunte kikhek in bangteng hong danglam mahleh a kikhek ngeilou ding Pa, thil bangkim hih vaaiveng a i hinna hon bawl hoih sakzel Pa - Nang’ a ahi ta hia? Teekkun tanpha a dam a, konglak mite' etdan a hatlouhna in bawmdim himahleh a kinaihpih diakte et-a tuuipaai kikeih, a nah leng vuai nailou hihtheihdan om ahi (Sam 1:3)

Tangtawn thilte kia lam-en in. Pathian’ khut muanhuai len ni…
…Amah lah i Progress Report Card enchian dingpa tak ahi ngal a!!


©Lian Suantak @ 11:40pm, 26/11/2012.


[Ka inkhangpi uh, Pi Manniang in hon sihsanta hi. A damlai in hatlou sasa himahleh a tute school kai dia kuan dingte bang thumsak sek hi. A tute toh kithuahtam in a tute'n ngaina mahmah uhi. A huchihziak mahle ahi di, naupang hoihtak hi'n hong khang ua, lehkha bangle siamthei mahmah uhi. Amah phawk giugiau in Last para ah gen langlou deuh in ka gelh hi. Upat hun chiang a hon keemte'n phunhaat, ninhuai hon sakkhak ding uh lauhhuai ka sa mahmah in. I hatlai hunte manphatak in zangle i hong teek chiang in i tute adia thumsaktu - vualzawlna naak hihtheih mahmah di'n ka gingta tinten hi.

Teek-hun manpha leh nuamsa a i zat theihna ding in i hatlai in i tate mah lampi dik ah pi in makaih in, amau toh i hun manpha a tam thei lamlam zangkhawm le huai in kingaihnatna hon piangsak dia, a tate uh - i tute bang inle hon ngaina in i kiang a giak ut bang in kituh ding un ka gingta hi. I teknung tanpha a vualzawlna naak i hih theihna ding in zi-pasal i zonlai in pilvang tak a zong in nupa hinkhua manphatak in zangle kihihfuh mahmah ding in ka lam-en hi. I tate makhua ding hoihtak in geelsak le'ng, a hong upat hunchiang un i tung ua kipahna a dim a Treasure a ahon ngaih ding uh bang uthuai petmah hi. ~Enlarged @20/6/2013]