Monday 7 December 2015

Khanloh Hunta Hi

WhatsApp Discussion forum khat ah ahoihlam a kikhekna in a hon pelhkhak ding ngai ngamlou in kikupna kinei touzel hi. Khanloh hun theilou a lumden maite Society a ding in gou manpha hihsang in Nam adia puakgik leh dongkholh hisek hi. Khanglou theilou a, lumden maite ah lam-et ding tamlou hi. Khotang bawlhoihna a kalkhat bek suan ding in aw Tuailai na kiman hiam? I gam ah khanlohna thak tung lellel a, ‘TUAILAI 1434Pro’ hii bangmai a alenlai in nang bang dinmun ah na ding a? Ding-a kingaihtuah tuh pilvang hen!!

Pu LT Ngaihte, New York: MIHAI HIA PIL ?
Theihna bangmah neilou khat khawpi liantak ah va omkha hi. Alanglang en a kongzing a avakvak nung in Innpi sum-eng a kibawl kilawm mahmah khat tuakkha hi. Hici khop a inn kilawm cu Pathin Biakna inn hi ngei inteh ci in, a sung va lut hi.  A gintaklouhpi in, agilkial lam thei hileh kilawm in ann ana pia ua, meh ci tuamtuam, abanban in a nekpeih sung ana pia uhi. Gilvah pingpeng a dingkhia in, insung ah avak kual a, atung-anuai thupi salua hi. A tawp a pawtkhiat a sawmleh, kongkhak veng uniform silh thetthutte’n ana khawlsak ua, annek man pelou na hi ci in, a baan ah kaai uhi. Aman kumpipa nasemte’n deihsak a kumpipa muhsak sawm uh hiding a ngai in, nuam sa mahmah hi.

Thukhenna munpi a Thukhen saplian’ ma ah pi ua, aman hiai pa tuh, “Kumpipa hita ngeingei e,” ci’n zahtak leh lamdang sa takin, kipak mahmah kawm in a ding a, a innsung a thil omte khong enkual in nuam asa mahmah a, a nuinui mai hi. A thilhih khelhte laipek liantak a gelh in a ngawng ah sikgui lianpi in a awksak uhi. Aman Kumpipa’n deihsak a kipahman thupitak pia sa in akipak petmah zomah hi.

Laai a a’khelhna kigelh oksak in sakol tung ah a tuangsak ua, khopi sung ah a vial kaih uhi. Aman bel hicibang khop a pahtawina leh nopsakna tuak kha ngeilou ahihziak in, nuam asa petmah a, alang-alang a dak a, hicikhop a min a pahtawi ding uh lamen ngeilou ahihman in leh sakol tung a atuan khak masaknapen ahih toh, vangpha kisa in nuam asa mahmah a, a langlang a dakkual mai hi. Hucia a dakkolh nalam in a tutna apan a khopihte khat a galmuh a, hon kipahpih lawding uh ci’n a khut in a vaan a, asam ek-ek hi. Himahleh, huai a khopihpa’n a ngaihsak utkei. Huchipi’n leng kipahna a dim ahihman in  poi asa nai hetkei lai a, a ngong a kipahman a oh toh, sakol tung a khopi fangsuak ahihman in nuamsa petmah in a hun a zangbei ta hi.


Pu Kam Khansiam Ngaihte, Delhi: MIPI THANGPAIHNA
Mipi heh mahmahte’n a hehna uh mihing hinna tung a bungkhe mailou in Inn leh Office tung a bungkhia ahihna uah Violent Act om khaak hang in Setan nasep hilou ahi chih kei muhdan ahi. Pathian in mipite tungtawn a MLA leh Nam Leaderte Warning pia hizaw di’n ka gingta hi. Hun paisa a mi nautang hihkhelhnate tung a Hinna la a tualthahna dia decision pia leh semsuahte tuh Setan agent; setan kipahna mahmah nasem ahi uh chi lehang ka khial lawmlawm di’n ka kigingta kholkei hi. Mipi heh mahmah ahihhang a mihing hinna tung a khut khalou; khut kha dia le kalsuanlou; hehna facebook leh WhatsAap khawng a sungkhe theite hoih deihna hi in ka pomzaw a, tua bang a i Aw uh I suahtouhzel diing mah uh ahi.

Mihing toh kisual louh a, policy toh kisual diing ahi. Mipi in hiai kitheisiam mahmah a, kipahhuai ka sa.  Ahitak a gen in Manipur meitei policy kol/sal ah i taang ua, UG kol ah leeng i tang uh, chih haihvual hi nawnlou hi. UG vaihawmna nuai a khangtou diing hi lehang Guite Road Canal a suakkei dia; Tipaimukh Road sang in a hoih khinzaw tham diing in ka gingta tinten hi. Manipur a meitei UG omlou hi henla, Kuki, Zomi kichi leh nam chih in UG neilou hi lehang i gam nuam mahmah diing hizaw ahi chih chiang kilkelta hi. UG kichi ‘lucrative business’ ahihna tutung in Khovel pumpi theih di’n taklat leng a hong hi maimah hi.

Zomi, Kuki chi a sihpih ngam hialkhop a i thuaplai in Leader-te muk-hen bangmai a makaih ngam om zawsam omlou, mipi makaih a mass movement patpih ngam leng om tuanlou chih mawkpen mak hizaw ahi. Hun sawttak political talks lunggulh in i om ua, tutung a buaina hong omlou hileh political talks om ngei dia gintak huailou phial ahi. Hinna 9 laante Misi maimai ahi chih tawpsanta in, Martyr chi in samta ni.

Paite-te phengphi tuam hon chikei un. Meitei-te’ khutlum thuaktam pen pawl ka hihziak mah ua tutung chu pil kisinta in galvan neih hoihpen Martyr 9-te tup mualsah ahihma khakkhiak louh diing chi a chitaktak a pangmah ka hita uhi. MPS & IPS tanpha ka na taanta ua, Meitei-te’ khutlum a namdang hiai tanhial chaan om nailou maithei ahi. Ahihhang in hon lead ngam omlouh ziak a daai maimai kha ka hi ua, tutung in chu kigawm in martyr 9 i taan khawmnawn ua, hong lead ngam Nam Leader, Innpi Leader a omlouh ziak mah a khonung pil nawnlouh diing; ahun a pil Paite kampau hihtaak diing chih ngaihdan nei mah a Mipite kipiakkhiakna nei ka hilel mai ua, i kizuih diamdiam diing uh ahi zaw.

Tribal chiatchiat ihi ua Zomi, Kuki, Naga, Hmar chih omlou in Meitei a kipan suahtakna sualkhawm chiat ni hang. Jericho khopi lakna diing in Pathian in Joshua leh Kaleb heutu naupang thakte telzaw ahi chihle mangngilh kei ni. Long Live Tribal Movement!!


Pi Chiinngaihlian, Mumbai: SITTING ON THE FENCE
Talpakte hong kipan ding ahita ua, i movement i tunna stage crucial petmatta hi. ‘Do or die’ stage a ding i hita uhi. Tubang hun a pilvang kisa a - ‘makaite’ lah muangzou nonlou, ‘mipite movement-pen lah etkhiat tuaksa lai a akua mahmah gum ngamlou a, a limchitna lamlam boh dia mansa a om gekgak hunkhop omlai i bang uhi. Tuabang a pilvang kisate tuh hihna neilou, dawilok leh angmasial mahmahte ahi uhi!

Laisiangthou a Laodicea saptuam (lum lah lumlou, vot lah votlou), Pilat Toupa Jesu gum ngamlou leh German mipi Hitler kalh a ding ngamloute toh kilamdanna a om diam? Hiaibang mi, dinna leh hihna kichian neihloute tuh Pathian in luak (vomit) kihhuai leh zatna beibang in ka gamsung apan kon sekhe ding ci hi. (Rev. 3:15-16). Luke 23 ah Pilat in Toupa Jesu khelhna neilou ahih thei kilkel napi in, a kiim a mite suk lungkim leh ama makhua ding khual ahihman in, thutanna bawllou in, a khut silsan hi. (Aziak: thutanna in khoihkhak nei tuak ahihman in).

A thilhih kisiamtan thei ngeilou ahihman in Pilat tuh Toupa Jesu sihnung kum 7 vel in Mt. Titlis vum (Switzerland) a pan tuakkhia in si, cih ahi. Nazi holocaust a diklouhdan leh German mipi dawilokdan genna in, Pastor Martin Niemöller in hichin na gelh hi:

"First they came for the Socialists, and I did not speak out—Because I was not a Socialist. Then they came for the Trade Unionists, and I did not speak out—Because I was not a Trade Unionist. Then they came for the Jews, and I did not speak out—Because I was not a Jew. Then they came for me—and there was no one left to speak for me."

Ka tribal pih unau aw, tuni in i Pi-Pu uapan i luah gamlei humna in leh itu-ita khang hong om ding khualna in thupukna /dinna kichian i bawltheih hun lawta hilou hiam?

"Just because you are paranoid does not mean they are not out to get you” - Henry Kissinger, former US Secretary of State.
"Our Lives Begin To End The Day We Become Silent About Things That Matter" - Martin Luther King Jr.


Compiled by Lian Suantak, Delhi on behalf of ALERT ZONE WhatsApp Discussion group and pubished as a voice of concerned citizens.

No comments:

Post a Comment