Monday 31 October 2011

Hun Mualliamsa - II (Lunglel Ken)





A KONGPI (Matric) i hon kaan chiang in lam-kathuam a ding i hong hita hi. Mi felten bel a damsung ua a line zuihding uh plan felsa diam in, kalsuan- kikhoh zozen ut ding ahi ta uh. Ke'n bel ‘Aim in life’ kichian ana bawl khalou ka hihman in Pawl-XI ah Arts, Science leh Commerce khat penpen zuih ding hitop mai hi. Nidang a “ka letchiang in IAS, Doctor, Engineer, adu adu in ka pang ut” chia ngaihtuahna a hong lutte tungthei taktak dia kuhkaltak a lehkha ana sim ngeilou ka hihman in Aim in life hilou in duhtuhsam lel ahi mai hi. 



Himahleh, Table mai a tutu thei a i hong om chiang in ‘Aim in life’ taktak kinei thei panta hi. Guide chihdi tuan neihlouh ziak in mit a muhkhak chiang:- Medical Doctor, Military a Officers grade a lut ding, IAS chihkhong kan Career hoih dang kiphawklou hi. Sawtsim saaikak nung in Doctor mah lunglut-huai sa-in Aim in life in k'on neitheita hi. Huchiin keimah deihtelna in Science Stream ah admission ka va bawlta hi. Tha-it tak a pang trengtreng in Doctor hih teitei sawm in MBBS Entrance Exam Model Question-te bang collect. A nung sawtlou in Doctor zilna dia sum tampi lut ahi chih k'on theihkhiat ni a kipan ka background bang ka enthak a, baangphu bang a kingai in a nini in lametna kiam hiaihiai mai hi. Rayburn College a ka test masak na ua zaw Science Stream ah 3rd Position ana laban saam zaw hi’ng a!… Lungke-tak a lehkha i hon simzaw Class ah a laihawlpawl in kipang ban hamham hi. Tukhong a theihthak leh Doctor bangle merit a mu State sponsored a zilte'n tamlua beilou a ziltheih ana hita.


Tua ka khonung ngaihtuahkik chia'n kuahiam kiang ah ka buaigukna leh ka tup ana kum kha hile'ng hon panpih nuam omkha ding hia maw, ka chi vungvung alah, a kikhelta. Lakik thei hileng maw…!


Dinkhawl thei mai a kihihlouh man in kalsuan hamham in Pawl-XII chu passed khe sam. (Class-XI leh XII ka hih a a-laibu hon zangsak tawntung lawm Justin N. Thonzakhup tung ah kipahna lian mahmah). Lawmte India khopi tuamtuam ah asangzaw zil dia a kuan zungzung lai un nutsiat a om bang a kingai in lungkiatna meipi’n hon bawm hi. Huchi'n lunglutman hilou in Arts Stream ah kihei in B.A. zoh himhim ding chih ‘Aim in Life’ hong suakta mai hi. Tup ginatak nei nawnlou na-nana chu sep kawm theihtheih sep ding himai chi'n Private School ah Teacher nna k'on seem kawmta hi.


Loh nei samta chidan in, sepna-det hilou ahihdan phawklou in ‘sepna neita hilou ka maw’, bang chi lungsim in, panglen in B.A. subject-te nasan sim manglou in khovel ka hon pal nawnta. Chikei ve, i subject-te ngoihngoih chimthawina danlel a kizang hitel eivoi! Newspaper, Magazine leh Competitive Exams book-te lei ngeilou leh sim hetlou in hunte zangliam toutou in; theihlouh kal in B.A., 2004 kum in ka passed hi. Graduate khat hinapi Graduate in a theih dia kilawm Exam na a pai thei ding:- G.K., Awareness, adg. ka theih a tawm mahmah hi. Ka personality ah kilamdanna om hetlou in sunglam ah awng(empty) kisakna toh i om heuhou zaw aw.… B.A. zoh a zatna ding a om kei telmai!


Graduate khat hi teisam a lah bangmah ka hihlouhdan ka kiphawkkhiat in k'ong patau panta hi. Nitak chiang in Tuailai Pawl in lazilna kineisek hiven, ka lazilpih U B.Jamkhanmuan Magazine(BSC) simsate bang khel in huaite k'on veel chiang in Bank P.O./Clerk gelhching ding haksat chi ka sa mahmah hi. Huai hunlai in, CTHSS a ka seppih Sir Khamkhanlian Khaute in “Haksat chilua na chih a solution hilou ahi. Na deih taktakleh huai mu dia na pan chenchen mai ding ahi” hon chi hi. Railways ate lah a Exam Centre a gamlak ziak in batphaklouh in ka koih a, SSC/ UPSC a.k.l. Bank ate haksa mahleh kinepna omsun chi'n k'on mitsuanta hi. Himahleh, G.K. a.h.k. Current Affairs hitaleh, theihna ana tawm e aw khai! Maths ahih lebel a dandan ana om zodeuh, siam hi kei mahleng, kitoudelh theisam, chi ni. 


2004 kumtawpkuan in khanlohna taktak k'on nei theita khongkhong hi. ‘Chelpark’ kichi Pen-tui buk liante khat lei in 'hiai beitan a Maths khuat a lehkha ka sim nakleh- tukum hi sese kei lehle; kum thum tan in kivakna di kaam khatbeek gelhkhe sam n'ing', chih kimuanngam na khat ka nei hi. Ka lawmhoihpen B. Gouthang bang in, “Lian, lehkha simsawm na hihleh inn a na kikhum ding himai. Kholak pawtna ah n'on zuihlouh ding” hon chi a, ka ngaihtuah thakthakleh hon deihsakdan mai! Lawm hoihtak in chu na polhlouh le poisa lou khop a hon awlmoh ana hidan eive. [Genbeh cheuh leng, Lawm Thang in damlouh- hun haksa ah le a poimoh bang in sun-zan chih omlou in hon ompihsek hi. A poimohdan in hon giahpih sek a, lawm gin-om mahmah ahi.] 


Kholak pawt kidaam in Competitive Magazine tuamtuamte lei in, a biiktak in minloh tuam leng: Pratiyogita Kiran Year Book- 2006, (2005 tawplam a suak); hiaite khong sim in Exam theihtheih ban apply leh exam in, delzen in k'ong kikulkhum thak hi. Pan Dukan khong a ‘Manggan’ tunna dia lehkha a koihte lak uapan laibu hoih pipi bang leng om ana hi. Employment News bang lei-in Exam Results hong tuankhak chiang in eilam-mi lohchingte minte bang simsuk daudau in khatveitei kei min leng om sam ding hi a, chia mahni kihanthawnna a zang zeih! Azing-azan in skul kailouh kal in dohkan mai a tut keukau bang enjoy thohsimta. Nopsak thoh i chi diam, kaam zong ka hi, kichitop! Ka phuutna lam dikkha hia, dik khalou chihle thei tuanlou in tuah khakkhak, Imphal tan a gelhtheih chiangte a baan-a exam. Exam Question-te leh Model Solved Question-te bang analysis bawl in hihtheih kham in i pang zaw aw.. I hihtheih khenlam ah Pathian ana pang eive.



[Author’s noteMimal kiphatna dia gelh hilou in kuahiam in a phattuampih khak ding lam-etna ziak a gelh ahi zaw. Min lohkhak omte'n 'ka tung a akipah luatziak ahi' chi'a hon saansak ding in ka ngen hi. A kuhkalpen ka hikei chih le ka kiphawk. Eilak ah laisim kuhkal tamtak i om chihle ka thei. Huchihlai in khenkhat Graduate  hisam a, pangbuai kisa a lungketak a-om om ngeei dia gingta in amaute lunglel lou di'n ka ngen hi. Kum 2/3 kilunglutsak teitei a na pan ngap nakleh na kivakna ding Kaam khat-le-nih na gelhkhe sam ding chih ka gingta tinten hi. Banah, Kaam hoihtaktak gelhchingte'n i tuailai lehkha simlel-te adi'n i panlakdan, i thiltuahte bang gelhkhe le'ng a phattuampih om ngei di'n ka lam-en hi. 

Hiai ka gelhlai in Siliguri ah Central Excise Dept. ah Tax Assistant seem in ka omlel hi. Pathian' vualzawlna dong in Assistants' Grade calling letter ka ngaklel hi. Mi khenkhatte'n a hunlui uh suut-a a thugelh khong uh ka muhchia'n hunlui suut utna ka nei hi. Huai kawmmah in lehkha simlai hunte khong kisuutleh kuahiam in phattuampih ana neikha thei chih ziak a hiai thugelh hong piang ahi. Sausim a batziak in Part I leh II in kikhen hi. ~17/05/2012, 9:0pm]

BEITA!

Hun Mualliamsa - I na sim nopleh hiai click in: http://lian-suantak.blogspot.in/2011/10/hun-mualliamsa-i.html
©Lian Suantak 20/6/2011

No comments:

Post a Comment